OYUN, İDEOLOJİ VE TÜKETİM: KİTLE İLETİŞİM ARAÇLARI BAĞLAMINDA EĞLENCEDEN TÜKETİME FUTBOLUN DÖNÜŞÜMÜ

Authors : Nazım ANKARALIGİL, Halit KARTAL

Pages : 125-144

View : 5 | Download : 4

Publication Date : 2017-01-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Normal 0 false false false EN-US JA X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:Cambria; mso-ascii-font-family:Cambria; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Cambria; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-fareast-language:JA;} Oyun tarih boyunca günlük yaşamın değişmez pratikleri arasında yer almıştır. Bir sosyal ilişki biçimi olarak oyun, her dönemde kültürel, ekonomik ve siyasal ilişkilerin yeniden üretilmesinin araçlarından biri olmuştur. Yeniçağ’da ulus devletlerin ortaya çıkması ve pazar ekonomisinin dünyada egemen olması, oyunun tarihinde bir dönüm noktası olmuş; oyunun gücünü fark eden siyasi ideolojilerin ve sermayenin giderek daha fazla müdahil olmasıyla oyun, sadece oyun olmaktan çıkmıştır. Bununla birlikte, 20. Yüzyılda oyunlar içinde bir oyun olarak futbol, dünya tarihinde örneği görülmemiş bir biçimde popüler olmuş ve kitleleri peşinde sürüklemiştir. Futbolun popülaritesi, 20. Yüzyılın büyük bir kısmında, ideolojik amaçlarla kullanılmış; diğer yandan, özellikle 20. Yüzyılın sonlarına doğru futbol, doğu blokunun yıkılması, küreselleşmenin hızlanması, toplumsal yapıdaki değişimler ve bireyselleşmenin ardından bireyin değer ve eğlence yargılarının değişmesi ile bir tüketim alanı haline dönüşmüştür. Futbolun ulaştığı kitlelerin büyüklüğü yerel, ulusal ve küresel bazda sermaye için çok cazip bir hal almış; futbol kısa zamanda tam bir endüstriye ve ekonomik piyasaya dönüşmüştür. Futbolun kitleselleşmesinde ve bir tüketim nesnesine dönüşmesinde en önemli etkenlerden biri, belki de birincisi olan kitle iletişim araçları, hem kitlelerin futbola, hem de sermayenin tüketici kitlelerine ulaşmalarında bir numaralı aracı haline gelmişlerdir. Bu çalışmada oyunun toplumsal yönü tarihsel bir perspektifle ele alınacak, daha sonra futbolun modern ve post-modern toplumdaki yeri, ideoloji ve tüketim kültürü çerçevesinde değerlendirilecektir. Futbol endüstrisinin tüketim ekonomisi içindeki yeri, kitle iletişim araçlarıyla olan ilişkisi çerçevesinde rakamsal verilerle analiz edilecektir.
Keywords : Oyun, İdeoloji, Postmodernizm, Futbol, Tüketim Kültürü