Afet Döneminde Hemşirelik Müdahaleleri: Crush Sendromu ve Afet Hazırlığına Yönelik Uygulamalar

Authors : Ecem Çolak

Pages : 70-82

Doi:10.35341/afet.1363413

View : 115 | Download : 119

Publication Date : 2025-04-10

Article Type : Review Paper

Abstract :Dünya tarihinde, sayısız doğal ve insan kaynaklı afet yaşandığı bilinmektedir. Doğal afetler arasında deprem, sel, fırtına ve iklim değişikliği gibi olaylar bulunurken, insan faaliyetlerinin neden olduğu çevre kirliliği, hava kirliliği, yangın ve ormansızlaşma gibi etkiler de göz ardı edilemez. Bu afetler, trafik kazaları, maden kazaları, elektrik çarpmaları ve aşırı yorgunluk gibi travmatik durumlarla birlikte, depremler gibi doğal afetlerin yıkıcı sonuçlarına yol açabilir. Maddi ve manevi kayıplar, binlerce can kaybı, yaralanmalar, post-travmatik stres bozuklukları ve afetzedelerde görülen Crush Sendromu vakaları bu sonuçlar arasındadır. Crush Sendromu, deprem gibi travmatik durumların ardından en ciddi komplikasyonlardan biridir. Bu sendrom, vücut dokularının ezilmesi veya uzun süren aşırı basınca maruz kalması sonucu ortaya çıkar ve hayati tehlikesi yüksektir. Hemşirelerin tüm alanlarda afet yönetimini etkin şekilde sağlaması ve müdahalede bulunması gereklidir. Deprem sonrası Crush Sendromunun erken tanınması ve uygun hemşirelik bakımının sağlanması için yapılan çalışmalar da önemlidir. Bu sendrom, ödem, şok, böbrek yetmezliği, kalp ve solunum yetmezliği gibi hayati tehlike arz eden komplikasyonlara yol açabilir. Potasyum ve vücut dokusundaki proteinlerin kana karışması, kalp, akciğer, beyin ve böbrek gibi önemli organların hızla etkilenmesine neden olabilir, bu da afetzedeyi hipotansiyon ve solunum yetmezliği gibi ciddi durumlara sürükleyebilir. Tüm hemşirelerin, uzmanlık alanı fark etmeksizin, afet yönetimi ve müdahalesi konusunda etkin bir şekilde görev alabilmeleri büyük önem taşımaktadır. Bu, hemşirelerin, geçmişte sadece belirli uzmanlık alanlarıyla sınırlı kalmadan afet yönetimine katılımını vurgulayan bir yaklaşımdır. Özellikle deprem sonrası Crush Sendromunun belirtilerinin erken tanınması ve uygun hemşirelik bakımının sağlanması önemlidir. Bu amaçla, 2015-2023 yılları arasındaki literatür, afet hemşirelerinin rolü ve afetlere hazırlık durumuyla ilgili uygun çalışmalar taranarak incelenmiştir.
Keywords : Afet Hemşireliği, Afet Yönetimi, Crush Sendromu, Crush Sendromunda Müdahale