SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ “SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENİ” KAVRAMINA İLİŞKİN METAFORİK ALGILARI

Authors : Esma KURU, Elif PIRNAZ

Pages : 77-96

View : 13 | Download : 10

Publication Date : 2020-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, geleceğin öğretmeni olacak olan sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “sosyal bilgiler öğretmeni” kavramına ilişkin görüşlerini metaforlar vasıtasıyla ortaya çıkarmak, sosyal bilgiler öğretmenliğine bakış açılarını, mesleği nasıl algıladıklarını değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 2017-2018 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde bir devlet üniversitesinin birinci, ikinci, üçüncü, dördüncü sınıfında öğrenim gören 127 sosyal bilgiler öğretmen adaylarından oluşmaktadır. Araştırma verileri belirlenen amaç doğrultusunda, araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan formda yer alan “Sosyal Bilgiler Öğretmeni………. gibidir, çünkü……….” ifadesinin doldurulması ile elde edilmiştir. Yapılan araştırmada araştırmanın doğası gereği nitel araştırma yöntemlerinden biri olan olgubilim deseni kullanılırken, verilerin analizinde ise nitel araştırma desenine uygun olarak içerik analizinden yararlanılmıştır. Yapılan analizler neticesinde çalışmanın uyuşum yüzdesi 0.91 olarak belirlenirken kavrama ilişkin olarak adaylar tarafından 114 metafor üretildiği görülmektedir. Üretilen metaforlar ortak özellikleri doğrultusunda “kapsayıcılığın sembolü olarak sosyal bilgiler öğretmeni, yetiştirici ve geliştirici olarak sosyal bilgiler öğretmeni, bilgi kaynağı olarak sosyal bilgiler öğretmeni, yol gösterici, rehber olarak sosyal bilgiler öğretmeni, yaşam kaynağı olarak sosyal bilgiler öğretmeni, umutsuzluğun göstergesi olarak sosyal bilgiler öğretmeni” şeklinde kategorilere ayrılmıştır. Araştırılan kavramla ilgili olarak öğretmen adayları tarafından tercih edilen metaforların çoğunlukla olumlu yargı bildirdiği ve en fazla değinilen metaforun “güneş (f=6)” metaforu olduğu anlaşılmaktadır. Kategoriler içinde en fazla metafor sayısına (28) ve frekansa (f=36) sahip kategori “kapsayıcılığın sembolü olarak sosyal bilgiler öğretmeni” kategorisi iken en az metafor sayısına (5) ve frekansa (f=8) sahip kategori ise tek olumsuz yargı bildiren metaforlardan oluşan “umutsuzluğun sembolü olarak sosyal bilgiler öğretmeni” kategorisidir. “Umutsuzluğun göstergesi olarak sosyal bilgiler öğretmeni” kategorisinde adayların öğretmenlik mesleğini icra etmelerine engel olan atama sıkıntısının metaforlar aracılığıyla ifade edildiği görülmektedir.
Keywords : Eğitim, Öğretim, Metafor, Sosyal Bilgiler Öğretmeni, Sosyal Bilgiler Öğretmen Adayı