III. ORDU KUMANDANLIĞI BÖLGESİNDEKİ ERMENİ OLAYLARI KARŞISINDA TÜRK JANDARMASI’NIN FAALİYETLERİ (1914-1918)

Authors : Mustafa ÖZYÜREK

Pages : 211-230

View : 17 | Download : 7

Publication Date : 2020-06-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Jandarma Umum Kumandanlığı, halkın can ve mal güvenliğini sağlayarak ülkede huzuru tesis etmek için kurulmuştur. Henüz Birinci Dünya Savaşı’nın başlamasından önce, 21 Temmuz 1914’te yapılan düzenlemeyle jandarma kuvvetleri sabit ve seyyar olmak üzere iki kısma ayrılmış, böylelikle savaş yıllarında bir yandan ülkedeki iç huzur ve asayiş daha hızlı bir surette sağlanmaya çalışılmış, diğer yandan çeşitli cephelerde görev yaparak ülkenin işgaline karşı yurt savunmasına katkıda bulunulmuştur. Türk Jandarması’nın, cephe gerisindeki halkın can ve mal güvenliğini sağlamak suretiyle ülkedeki asayiş ve sükûnet ortamını muhafaza edebilmek için üstlendiği en kritik görev şüphesiz Ermeni olayları karşısındaki faaliyetleridir. Komiteci Ermenilerin özellikle Doğu Anadolu’da meydana getirdiği karışıklık ve eylemlere ilk müdahale eden Jandarma kuvvetleri olmuş ve yaşanan çarpışmalarda çok sayıda şehit vermiştir. Dönemin tüm olumsuz şartlarına rağmen Türk Jandarması, haberleşme hatlarının güvenliğinin sağlanması, köylerdeki arama tarama faaliyetlerinin icra edilmesi, kaçan Ermeni grupların ve asker firarilerinin takibi, yerli halkın can ve mal güvenliğinin sağlanması ve ayrılıkçı hareketlerin önlenmesi gibi cephe gerisinde büyük hizmetlerde bulunmuştur. Bu çalışma Türk Jandarma Teşkilatı’nın, III. Ordu Kumandanlığı’nın sorumluluğunda bulunan vilayetlerde, ayrılıkçı Ermeni hareketleri karşısındaki faaliyetlerini ortaya koymak için hazırlanmış, Başbakanlık Osmanlı Arşivi ile Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Arşivi’nde yer alan belgelerbaşta olmak üzere, Askeri Tarih Belgeleri Dergisi ve diğer temel eserlerden yararlanılarak hazırlanmıştır.
Keywords : I Dünya Savaşı, Jandarma, Güvenlik, Asayiş, Terör