Hedging Stratejisi Çerçevesinde Rusya’nın İran Nükleer Meselesine Yaklaşımı

Authors : Halit HAMZAOĞLU, Erkan Salim HOŞFİKİRER

Pages : 547-566

Doi:10.30784/epfad.1103411

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2022-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Rusya-İran nükleer enerji ilişkilerinde özellikle 2000-2015 yılları arasında Rusya’nın uyguladığı çok yönlü stratejiye odaklanmaktadır. Söz konusu çok yönlü stratejiyi açıklamak için üç önemli vaka üzerinde durulmaktadır. Birinci vaka olarak, İran’ın 2005’te Batı ile yaşadığı sorunlar ve sonrasında Rusya’nın İran aleyhine uygulanan yaptırımlara katılması araştırılmaktadır. İkinci vaka, 2010’da Batı’nın İran’a karşı uyguladığı yaptırımlarda Rusya’nın Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararlarını kabul etmesi hususu bağlamında ele alınmaktadır. Üçüncü vaka ise 2015’te İran-ABD ilişkilerinde bir yumuşamaya tekabül eden Kapsamlı Ortak Eylem Planı perspektifinden analiz edilmiştir. Burada ifade edilen üç vaka karşılaştırmalı analiz yöntemiyle irdelenmektedir. Çalışmanın teorik arka planını ise hedging stratejisi oluşturmaktadır. Hedging stratejisi, dengeleme ve peşinden gitme (bandwagoning) stratejilerinden farklı olarak devletlerin risklerle dolu uluslararası sistemde büyük devletleri karşısına almaktan ve taraf olarak görülmekten kaçınarak, ekonomik ve bölgesel çıkarlarını olabildiğince arttırmaya yöneldiğine dikkat çekmektedir. Rusya’nın ekonomik pragmatizm ve bölgesel çıkarlar bağlamında söylemsel olarak İran’ın müttefiki olarak hareket ettiğini gözlemlemek mümkündür. Fakat Rusya siyasi elitleri uluslararası ilişkilerde var olan koşulları göz önünde bulundurmaktadırlar. Bu bağlamda İran nükleer sorunsalında davranışsal olarak Batı’yı karşısına almaktan kaçınmaktadırlar. 
Keywords : Dengeleme, Hedging teorisi, Peşinden gitme stratejisi, Rusya Batı ilişkileri, Rusya İran nükleer ilişkileri