Modern Konutun Kooperatifler Aracılığı İle Üretilmesi: Isparta - Gülevler Yapı Kooperatifi Örneği

Authors : Ülkü Çelebi Gürkan

Pages : 84-110

Doi:10.58317/eksen.1593562

View : 51 | Download : 58

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapı kooperatifleri Cumhuriyet’in ilanından günümüze kadar geçen sürede konut üretim biçimleri arasında yaygın bir pratik haline gelmiştir. Isparta kentinde 1968-70 yılları arasında inşa edilen Gülevler Yapı Kooperatifi sahip olduğu mimari özelliklerin yanında üretim biçimi bakımından da önem kazanmaktadır. Kentin dışında yeşil alanlar içinde sorunsuz bir çevre yaratmayı amaçlayan kooperatifin inşaatları 1,5 yıl gibi kısa bir süre içerisinde tamamlanarak 110 adet bahçeli ve tek katlı müstakil konut inşa edilmiştir. Düşük yoğunluklu seyrek yerleşim dokusuna sahip yerleşimde konutlar kütle formları ve yalın cepheleri ile geleneksel konut tipolojisinden uzak modern bir görünüm sunmaktadır. Modernizmin Isparta kentini etkilediği 1960-1980 yılları arasındaki dönemde inşa edilen Gülevler Yapı Kooperatifi günümüzde adını verdiği mahallenin küçük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı Gülevler yerleşiminin kuruluşu, özellikleri ve günümüzdeki durumunun ortaya konulması ve korunarak gelecek nesillere aktarılması gereken bir modern şehircilik örneği olduğunun belgelenmesidir. Kooperatifi’nin kentsel ve mimari niteliklerinin değerlendirilebilmesi için kent tarihine yönelik bilgi ve belgeler taranmış; elde edilen çizimler, planlar ve görsel materyaller farklı ölçeklerde incelenmiştir. Alanın geçirdiği değişim ve dönüşümler morfolojik yapı ve tekil yapı ölçeğinde incelenmiştir. Çalışma sonucunda Gülevler Yapı Kooperatifi’nin kentsel ve mimari nitelikleri ortaya konmuştur. Çalışma sonucunda kooperatif yerleşiminin kentte modern mimarinin gelişiminde etkili olduğu görülmüştür.
Keywords : Gülevler, Yapı Kooperatifi, Isparta, Modern Konut, Konut Sorunu