Türkçe Tümce Çözümlemede Vektör Yaklaşımı

Authors : İlknur DÖNMEZ, Eşref ADALI

Pages : 1-11

Doi:10.5578/fmbd.10354

View : 26 | Download : 14

Publication Date : 2015-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tümcenin anlamsal ve dilbilgisi açısından çözümlenmesi Doğal Dil İşleme (DDİ)’nin ana konulardan biridir. Çalışmamızda, tümcedeki temel dilbilgisi ve anlamsal yanlışları saptamak için yüklemi temel alan yeni bir yöntem önerilmektedir. Türkçe tümcede yüklem özne ve zaman bilgisi içerir. Ayrıca yüklem, o tümcenin hangi öbeklerden oluşabileceği konusunda da belirleyicidir. Örneğin, “büyümek” yüklemi tümce içinde nesne almazken, -de ekiyle biten dolaylı tümleç öbeğini alır. Yüklem ayrıca her bir öbeğin içereceği kavram hakkında da bilgi içermektedir. Örneğin “düşünmek” yüklemi insanlara özgüdür. Dolayısıyla özne olarak insan kavramıyla ilişkilidir. Bu saptamalardan yola çıkarak çalışmamızda, tümcelerin öbekleri bulunmuş; her bir öbeğin hangi kavramla ilişkili olduğu belirlenmiş ve tümcenin dilbilgisi çözümlemesini ve anlam çözümlemesini yapan bir model tasarlanmıştır.
Keywords : Dilbilgisi çözümlemesi, anlamsal çözümleme, öbek kavramın yüklem uyumluluğu, cümlenin vektör temsili