Temelli (Ankara) Neojen Havzasındaki Sedimanter Birimlerin Jeolojisi ve Mineralojisi ile ilgili İlk Verilerin Değerlendirilmesi

Authors : Tülay ALTAY, Fuzuli YAĞMURLU, Murat ŞENTÜRK, Abdurrahman MURAT

Pages : 1096-1108

View : 25 | Download : 12

Publication Date : 2017-12-29

Article Type : Research Paper

Abstract :İnceleme alanı Sincan ilçesine bağlı Temelli beldesi (Ankara) kuzeyini kapsar. İnceleme alanı tektonik kontrollü asimetrik bir depolanma havzası özelliği gösterir. Bölgede temel birimler Mesozoyik yaşlı şist, metakumtaşı, şeyl, tüf, bazalt ve kireçtaşından oluşur. Temel Birimler üzerine Eosen yaşlı karasal kırıntılılar ve volkanik birimler gelmektedir. Neojen yaşlı klastik, killi, dolomitik, tufitik, evaporitik ve silisifiye kayaçlar bölgede hâkim litolojiyi oluşturmaktadır. İnceleme alanında dört adet derin karotlu sondaj yapılmıştır. Sondajların derinliği 215.5 m, 365m, 379 m ve 641m dir. Temelli Neojen havzasında fluviyal ve gölsel birimlerden oluşmuş oldukça kalın bir istif belirlenmiştir (~ 500 m). Yapılan sondaj çalışmaları ile bölgede Neojen istifi içinde ilk kez Na-sülfat, kaya tuzu ve zeolit minerallerinin varlığı belirlenmiştir. İnceleme alanından nokta örnekler ve sondaj karotlarından seçilen örneklerde mineralojik analiz yapılmış ve dolomit, kalsit, anhidrit, globerit, halit, analsim, jips, feldispat, kuvars ve kil mineralleri belirlenmiştir. Kil minerallerinden Ca-simektit, Na-simektit, illit, klorit ve kaolinit tespit edilmiştir. Havzada evaporit ve evaporit içermeyen birimlerin yanal yönde ki korelasyonları sonucunda yanal ve düşey yönde ki fasiyes değişimlerinin varlığı belirlenmiştir. Buna göre, kurak iklim periyotlarını yansıtan evaporitik birimler havzanın merkezi bölümünde kalınlaşırken, evaporit olmayan birimler daha çok havzanın doğu ve güney kenarında gözlenmiştir.
Keywords : Evaporit, Kil, Simektit, Zeolit, Neojen baseni