Karlı Dağlık Bir Havzada Günlük ve Aylık Akım Değerlerinin SWAT Modeliyle Değerlendirilmesi: Bitlis Çayı Havzası Örneği

Authors : Emrah YALÇIN

Pages : 651-671

Doi:10.35414/akufemubid.710126

View : 20 | Download : 9

Publication Date : 2020-09-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, yerel meteoroloji istasyonlarının günlük meteorolojik ölçümleri ile kaba ölçekli topoğrafya, arazi örtüsü ve toprak verileri kullanılarak oluşturulan bir SWAT modelinin, karlı dağlık bir havzada günlük ve aylık akım değerlerini simülasyon ve tahmin performansı Bitlis Çayı örneğinde değerlendirilmiştir. Fırat-Dicle havzasında yer alan Bitlis Çayı’nın Baykan akım gözlem istasyonu yerindeki akım değerlerini simüle edebilmek için geliştirilen SWAT modeli, Baykan istasyonunun ölçüm verileri kullanılarak günlük ve aylık akım simülasyonları için ayrı ayrı kalibre edilip doğrulanmıştır. Hem kalibrasyon hem de doğrulama periyodunda günlük akım değerleri için iyi, aylık akım değerleri için ise çok iyi olarak nitelendirilebilecek simülasyon istatistikleri elde edilmiştir. Geliştirilen modelin, akım ölçümleri olmadan sadece meteorolojik veriler kullanılarak günlük ve aylık akımları ne derece doğru tahmin edilebileceği incelendiğinde ise modelin hem istatistiksel değerlendirme indeksleri hem de akım-süreklilik ilişkileri bağlamında tatmin edici tahmin performansları sunabildiği görülmüştür. Günlük akım tahminleri ile ölçüm verileri arasında yıllık maksimum zaman serileri bağlamında güçlü bir korelasyon elde edilememiş olsa da bu durumun hesaplanan tekerrürlü taşkın debileri bağlamında belirgin farklar yaratmadığı tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, geliştirilen SWAT modelinin, gelecek on yıllarda Bitlis Çayı’nın akım rejiminde meydana gelebilecek olası değişimlerin günlük ve aylık bazda incelenebilmesine olanak sağlayabileceğini göstermektedir.
Keywords : Hidrolojik model, SWAT, SWAT CUP, Günlük ve aylık akım, Kar erimesi, Bitlis Çayı