Şuhut (Afyonkarahisar) Batısındaki Alterasyon Zonlarının Mineralojik ve Jeokimyasal Özellikleri

Authors : Raziye Öz, Ahmet Yıldız

Pages : 144-154

Doi:10.35414/akufemubid.1322369

View : 99 | Download : 113

Publication Date : 2024-02-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Şuhut ilçesi (Afyonkarahisar) batısındaki volkanik ve metamorfik kayaçlardaki alterasyon zonlarının mineraloji, petrografisi ve jeokimyası araştırılmıştır. İnceleme alanının temelini Paleozoyik yaşlı metamorfik kayaçlar oluşturmaktadır. Temel kayaların üzerine Orta Miyosen yaşlı volkanosedimanter ve volkanik kayaçlar gelmiştir. Alterasyona uğramış kayaçların mineralojik-petrografik ve jeokimyasal özelliklerinin belirlenmesi için inceleme alanındaki alterasyon zonlarından örnekler alınmıştır. Toplam alkali-silis (TAS) diyagramında örneklerin büyük bir bölümünün trakiandezitik bileşim sunduğu belirlenmiştir. Çaltepe dolomitleri ve bunların ayrışma ürünleri ise adlandırma grafiklerine göre M-15 ve M-19 nolu örnekler dolomit-kireçtaşı geçiş zonunda, M-13, M-14, M-17 ve M-20 nolu örnekler ise dolomitik bileşimde oldukları sonucuna varılmıştır. Volkanik kayaç örneklerinin kondrite göre normalize nadir toprak element grafiğinde hafif nadir toprak elementleri (HNTE) zenginleşmiş, ortaç (ONTE) ve ağır nadir toprak elementleri (ANTE) ise kayba uğradığı görülmüştür. M-11 ve M-25 nolu örneklerde Ni, Cu, Pb, ve Zn konsantrasyonlarının köken kayaca göre yaklaşık elli kat artış gözlenmesi hidrotermal alterasyonun etkisini işaret etmektedir. Taze/az ayrışmış dolomitlerin normalize edilmiş ana element içeriklerine göre alterasyon süresince maksimum SiO2 zenginleşmesi ve P2O5 kaybı gerçekleşmiştir. Köken kayaca göre normalize edilmiş eser element değişimlerinde, U ve Zr maksimum kayba uğramış, Rb, Sr ve Co en fazla zenginleşmiştir. Dolomitlerin alterasyona uğraması sonucunda Hafif Nadir Toprak Elementleri (LREE) Ağır Nadir Toprak Elementleri (HREE)’ne göre daha fazla mobilize olmuştur.
Keywords : Alterasyon, Mineraloji, Petrografi, Jeokimya, Şuhut, Afyonkarahisar