YİRMİNCİ YÜZYILDA KÜLTÜREL BELLEK VE GELENEĞİN YENİDEN İHYASI BAĞLAMINDA MEHTERHÂNE-İ HÂKÂNÎ

Authors : Erhan TEKİN, Nilgün DOĞRUSÖZ

Pages : 317-336

Doi:10.17755/esosder.338653

View : 17 | Download : 15

Publication Date : 2018-01-07

Article Type : Research Paper

Abstract :ÖZET Türk kültür tarihinde askeri müzik geleneği milattan önceki Türk devletlerine kadar uzanmaktadır. Bu gelenek, T uğ, Tablhâne ve N evbethâne adlarıyla Selçuklular’dan Osmanlılara geçmiştir. Osmanlılarda uzun süre devam eden mehter geleneği 1826 yılında Yeniçeri Ocağı ile birlikte ortadan kaldırılmıştır. II. Meşrutiyet’ten (1908) sonra zuhur eden milliyetçilik ve Türkçülük düşüncelerinden dolayı geleneğin icadı olarak tören ve bayramların yanı sıra geleneğin ihyası olarak 1914 yılında Askeri Müze’de Mehterhâne-i Hâkânî adıyla tekrar canlandırıldı. Batılılaşmanın yoğun etkisinden dolayı eski geleneklere yenileri de eklenerek; kıyafet, çalgılar ve repertuar bakımından, gelenekten görece farklı bir mehter takımı teşekkül etmiştir. Yeni kurulan Cumhuriyetle birlikte Mehterâne-i Hâkânî ’nin görevine son verilmiştir. Bu makalede, yirminci yüzyılda kültürel ve toplumsal bellek bağlamında Mehterâne-i Hâkânî’nin yeniden canlandırılması ve sonlandırılması hususu, siyasal ve toplumsal nedenleri de dikkate alınarak, tarih, sosyoloji ve antropoloji bakış açısıyla birlikte müzikoloji ve etnomüzikoloji araştırma yöntemleriyle incelendi.
Keywords : Mehterhâne i Hâkânî, yeniçeri, Askeri Müze, mehter, gelenek icadı, yeniden canlandırma, kültürel bellek, milliyetçilik, ulus devlet, Celal Esad, Ahmet Muhtar Paşa