NİĞDE İLİ DESTAN GELENEĞİNE MÜZİKOLOJİK BİR BAKIŞ

Authors : Timur VURAL

Pages : 583-599

Doi:10.17755/esosder.420010

View : 15 | Download : 13

Publication Date : 2019-04-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Niğde İli destan-anlatı geleneği 19. yüzyılın başlarından itibaren takip edilebilmektedir. Bu tür destanlar toplumun ortak acı ve iz bırakan olayları üzerine şekillendirilmiştir. Destanlar, dinleyenlerin ilgisini arttırmak için, her daim kalıp-ezgiler veya uzun hava tipindeki müzikler eşliğinde icra edilmiştir. Destan okuyan âşıklar, bazen bağlamaları bazense sadece sesleriyle bu geleneği icra etmişlerdir.                 Bu araştırma kapsamında destan-anlatı türünün Anadolu topraklarındaki geleneksel yapısı üzerinde durulmasına müteakip, destanlardaki müzikal unsurlar sergilenmiştir. Niğde İlindeki destan geleneğinin geçmişi ve yaşayan halinin tespit edilmesinin sonrasında, âşıklardan derlenen destanların müzikal özellikleri incelenmiştir.                 Sonuç olarak, destan okuma geleneğin 1980’li yıllara kadar yaşadığı, günümüzde kaybolduğu tespit edilmiştir. Destan satmak için âşık ve şairlerin şehirde belirli yerlerde dolaştıkları, destan metinlerini ise basılı olarak ellerinde gezdirdikleri sonucuna varılmıştır. Geçmiş dönemlerde destan okuyuculuğunun bir meslek halini aldığı ve insanların büyük ilgisini çektiği görülmüştür. Derlenen destanlardan birinin uzun hava karakterinde, diğerinin ise kalıp ezgi olarak icra edildiği tespit edilmiş, destan sözlerinin edâsına göre, kalıp-ezgi seçildiği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Destan, Destan Anlatı, Niğde İli Destan Geleneği, Destan Kalıp Ezgileri