SOSYAL KAYGIYI AÇIKLAYAN YAKLAŞIMLAR

Authors : Abdülkadir ÖZTÜRK

Pages : 15-26

Doi:10.17755/esosder.86289

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2014-09-10

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsan yaşamını doğrudan etkileyen iletişim süreci, sosyal kaygıdan olumsuz yönde etkilenmektedir. Şimdiye kadar sosyal kaygıyla ilgili bir çok araştırma yapılmış ve yaklaşımlar ortaya konmuştur. Bu çalışmanın amacı, sosyal kaygıyla ilgili ortaya konulmuş bu yaklaşımları inceleyerek sosyal kaygıyı açıklama ve yaklaşımların yeterlilik durumlarını belirlemeye çalışmaktır. Sosyal kaygıyı açıklamaya çalışan yaklaşımlar bu çalışmada beş grupta toplanmıştır. Bunlar biyolojik yaklaşım, kültürel yaklaşım, psikolojik yaklaşımlar, beceri eksikliği yaklaşımı ve kendini sunma yaklaşımıdır. Biyolojik yaklaşım, sosyal kaygıya biyolojik faktörlerin ve kalıtımın etkili olduğunu vurgulamaktadır. Yaklaşıma göre kalıtım, bir insanın sosyal kaygı yaşamasında önemli bir role sahiptir. Kültürel yaklaşıma göre kültürel faktörler sosyal kaygı üzerinde etkili olmaktadır. Bireylerin yaşamış oldukları sosyal kaygıyla toplumun utangaçlık ve çekingenliğe karşı olan tutumları arasına ilişkili bulunmaktadır. Psikolojik yaklaşımlardan psikanalitik, davranışçı ve bilişsel yaklaşımlar, sosyal kaygıyı kendi kuramsal çerçeveleri içerisinde ayrı ayrı ele almış ve açıklamaya çalışmışlardır. Becerisi eksikliği yaklaşımına göre ise bireyler, sahip oldukları sosyal becerileri yeterli görmedikleri için sosyal ortamlara girmekten endişe duymakta ve kaygı yaşamaktadırlar. Ayrıca bu çalışmada, sosyal kaygıyı nedenleri ve sonuçları bağlamında diğer yaklaşımlara göre daha ayrıntılı açıkladığı düşünülen kendini sunma yaklaşımı üzerinde daha ayrıntılı durulmuş ve açıklanmaya çalışılmıştır. Kendini sunma yaklaşımı, diğer yaklaşımların bazı görüşlerini de içine alarak sosyal kaygıyı açıklamaya çalışmıştır. Diğer yaklaşımlar sosyal kaygıyı ya durumsal (ortamdan ya da başkalarından kaynaklanan) ya da eğilimsel (bireyin kendisinden kaynaklanan) faktörlerle açıklarken, kendini sunma yaklaşımı, hem durumsal hem de eğilimsel faktörlerle sosyal kaygıyı ilişkilendirmiştir.
Keywords : Sosyal Kaygı, Kendini Sunma, Sosyal Beceri