İLKÖĞRETİM DÖNEMİNDEKİ ERGENLERDE ÜST-BİLİŞ İŞLEVLERİ İLE KARAR VERME VE DENETİM ODAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Authors : Temel KARSLI

Pages : 0-0

Doi:10.17755/esosder.40353

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2015-01-06

Article Type : Other Papers

Abstract :İnsanoğlu sadece bilişsel süreçlere sahip gibi görünse de aslında bilişler hakkında bilgiye de sahiptir. Üst-biliş olarak da adlandırılan bu süreç bilgi işleme sürecinde en üstte bulunarak, bellekteki tüm işleyişten sorumlu bir sistem olarak ele alınmaktadır. Adlandırma ve tanımlama noktasındaki farklılıklara  rağmen araştırmacılar tarafından üst-biliş kavramının iki genel boyutu olduğu konusunda görüş birliğine varıldığı görülmektedir; izleme ve kontrol. Öte yandan soyut işlemler döneminin başladığı on bir yaşla birlikte ergenlerin sözel olmayan akıl yürütme, karar verme, problem çözme, soyutlama, anlama, kazanılmış bilgiyi kullanma, yeni bilgi üretme gibi bilişsel fonksiyonlarının hızında ve işlevselliğinde artış yaşanmaktadır. Ergenlik döneminde karar vermenin bilişsel gelişimin en son aşaması olan soyut işlemsel döneme denk geldiği görülmektedir. Soyut işlemler döneminin başladığı on bir yaşla birlikte ergenlerin sözel olmayan akıl yürütme, karar verme, problem çözme, soyutlama, anlama, kazanılmış bilgiyi kullanma, yeni bilgi üretme gibi bilişsel fonksiyonlarının hızında ve işlevselliğinde artış yaşanmaktadır. İstanbul Anadolu yakasında bulunan çeşitli okullarda eğitim gören toplam 150 ergenin katıldığı bu araştırmada üst-bilişsel işlevler ile karar verme ve denetim odağı arasındaki ilişki incelenmiştir.  Sonuçlar üst-bilişsel işlevsellik düzeyinin ilköğretim düzeyindeki ergenlerde karar verme ve denetim odağının önemli bir yordayıcısı olabileceğine işaret etmektedir.
Keywords : Üst Biliş, üst bilişsel işlevler, karar verme, denetim odağı