PLATON’UN AHLAK ANLAYIŞINDA RUH VE ERDEM İLİŞKİSİ

Authors : Ufuk BİRCAN

Pages : 314-327

Doi:10.17755/esosder.1205347

View : 16 | Download : 15

Publication Date : 2023-01-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Platon’un idealist felsefesinde ahlakın tuttuğu yer ve erdemler ele alınmıştır. Ahlak felsefesi bağlamında Platon’un sistemi çerçevesinde ahlaki davranışın ilkelerinin neler olduğu ortaya konmaya çalışılmıştır. Platon’da ahlaki eylemin telosu/amacının mutluluk olduğu iddiası üzerinde durulmuştur. Mutluluk temelli olan ahlak anlayışının kaynağı, en iyi olana ulaşmaktır. Platon ahlak konusunu bilgi temelli incelediği için öncelikle epistemenin, doksadan ayrımı tartışma konusu edilmiştir. Daha sonra Platon’un Tanrı ve ahlak arasında kurduğu ilişki Euthyphron ikileminden hareketle incelenmiştir. Platon, ahlak düşüncesinde diğer alanlarda olduğu gibi hem ruhu bölümlere ayırır hem de her bir ruhun kemal sıfatına denk düşen erdemleri tanımlar. Çalışmanın her bir bölümünde Platon’un ahlak düşüncesinin bireysel ve toplumsal yönleri incelenmiş ve erdem çeşitleri ruhun bölümleri ile ilişkilendirilerek genel bir tablo resmedilmiştir. Bu çalışmanın amacı, kendinden sonra yapılan ahlak çalışmalarına temel teşkil eden Platon’un ahlak teorisinin, Platon’un ahlakla ilgili eserlerinden faydalanılarak düzenli bağlantılar çerçevesinde betimlenmesidir. Bu çalışmada Platon’un erdemlerin öğretilebilir bir şey olduğunu tartıştıktan sonra tekil olarak ele alınan bütün erdemlerin tek bir erdem halinde düşünülmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Keywords : Platon, ahlak, ruh, bilgi, erdem