Yerel Halkın Bakış Açısıyla Coğrafi İşaretli Ürünlerin Değerlendirilmesi: Rize Örneği

Authors : Gökhan Onat

Pages : 1416-1429

Doi:10.17755/esosder.1485304

View : 155 | Download : 195

Publication Date : 2024-10-08

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma Rize’de yaşayan yerel halk tarafından coğrafi işaret kavramının nasıl algılandığını ortaya çıkarmayı amaçlamıştır. Bu nedenle araştırmada coğrafi işaret kavramının ölçümünde Kelime İlişkilendirme Testinden (KİT) yararlanılmıştır. KİT, araştırmaya katılanların uyarılmasını sağlayan bir kelimeyi ve bu kelimenin çağrıştırdığı yanıtları toplamayı amaçlamaktadır. KİT analizinde araştırmacı topladığı verilerle, bilişsel yapıyı ve kavramlar arasındaki bağıntıyı belirlemek ve zihinde oluşan bilgiyle ilişkili ağın gözlemlenmesini sağlayabilir. Bu sayede, katılımcıların hafızasındaki kavramlar arasındaki ilişkilerin yeterli ve anlamlı olup olmadığı belirlenebilir. Bu bağlamda yerel halkın coğrafi işaretle ilgili zihnindeki bilgi ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda Rize’de yaşayan toplam 31 yerel halktan veri toplanmıştır. Yapılan analizler sonucunda 52 kelimenin 212 kez tekrarlandığı tespit edilmiştir. Bu kelimelerden en çok tekrarlananlar sırasıyla (21) Laz Böreği” (20) Çay ve (17) Kara Lahanadır. Coğrafi işaret kavramıyla ilişkilendirilen kelimeler incelendiğinde Rize’de hemen hemen her evde ve işletmede görebileceğimiz ürünlerdir. Bu ürünlerin içerisinde sadece bir ürünün (Rize Çayı) coğrafi işaret tescili aldığı bilinmektedir. Genel olarak tüm katılımcıların verdiği cevaplar neticesinde ise Rize’nin sahip olduğu 15 coğrafi işaretli üründen 9 ürünün ilişkilendirilen cevaplarda olduğu gözlemlenmektedir. Katılımcıların coğrafi işaret konusundaki yaptıkları tanımlarda ise aslı yakın tanımlar yapıldığı da bulunan diğer bir sonuç olarak ifade edilebilir. Bu sonuçlar neticesinde yerel turizm paydaşlarına ve gelecek çalışmalara öneriler getirilmiştir.
Keywords : Coğrafi İşaret, Yerel Halk, Rize, KİT