İmam Mâturîdî`nin Siyaset Anlayışında Öne Çıkan Yönetim İlkeleri

Authors : Mehmet Şaşa

Pages : 309-344

Doi:10.18403/emakalat.441509

View : 911 | Download : 2359

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Mâturîdî’nin günümüze ulaşan eserlerine bakıldığında onun, klasik kelam eserlerinde olduğu gibi “imamet/hilafet” şeklinde müstakil başlık açmak suretiyle bu konuyu ele almadığı görülmektedir. Ancak onun böyle bir tutum sergilemiş olması, siyaset ve yönetim meseleleri ile ilgilenmediği anlamına gelmez. Çünkü o, özellikle de bazı ayetlerin tefsirinde bir takım evrensel yönetim ilkeleri çıkarmış ve önermiştir. Tespit ettiğimiz kadarıyla mütevatir haberi ilham almak suretiyle onun öne sürdüğü en önemli yönetim ilkeleri şunlardır: Adalet, şûra/istişare, emaneti ehline verme, ulu’l-emre itaat, din ve vicdan özgürlüğü, dinî hükümlerin uygulanması, biat. Bu ilkeler bağlamında onun ifade ettiği hususlar, günümüz siyaset ve yönetim anlayışına da ışık tutabilecek düzeydedir. Bununla beraber dar çerçevede düşünüldüğünde bu ilkelerin, sadece her hangi bir toplumun yönetimi ve idaresi ile ilgili olduğu anlaşılabilir. Ancak geniş çerçevede düşünüldüğünde ise yönetim ve idarenin söz konusu olduğu her yerde geçerli olabilecek evrensel niteliğe sahip olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla onun, mikro hem de makro ölçekte yani en küçük yerleşim birimi olan köy idaresi ve yönetiminden tutun dünya siyasetine ve yönetimine kadar uzanan geniş yelpazeli siyaset anlayışının temel ilkelerini tespit ettiği görülmektedir. Bu ilkelerin, -gözetildiği takdirde- problemlerin minumum seviyeye düşürüldüğü, hak ve hukukun gözetildiği daha huzurlu bir dünya inşa etmede ciddi anlamda katkı sunacağı söylenebilir.
Keywords : Mâturîdî, siyaset, yönetim, ilkeler