Baberti`ye Nispet Edilen Bir Fırak Risalesi Hakkında Tespitler ve Mülahazalar

Authors : Kadir Gömbeyaz

Pages : 7-33

View : 445 | Download : 2248

Publication Date : 2012-05-22

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, Ekmeleddîn el-Bâbertî\\\'nin hayatı ve eserlerinden bahseden tabakât kitaplarında ismi zikredilmeyen, ancak pek çok nüshasında yazarının Şeyhü\\\'l-İslâm Ekmeleddîn olduğu belirtilen küçük hacimli, yazma halindeki bir fırak risâlesini ele almaktadır. Öncelikli olarak bu risâlenin Bâbertî\\\'ye ait olup olmadığı problemini konu edinen çalışma, risâlenin nüshalarını tespit ederek ve nüshalarda yer alan müstensih notlarından hareket ederek bir sonuca varmaya çalışmaktadır. Kütüphane kataloglarında risâlenin nüshalarının bir kısmının Bâbertî\\\'ye nispet edildiği, bir kısmının yazarı belirtilmeksizin kaydedildiği, bazısının da İbn Kemal Paşa gibi bir başka müellife nispet edildiği görülmüştür. Nüshalara düşülen müstensih notları eserin Bâbertî\\\'ye ait olduğuna işaret ettiği gibi, ortaya konan fırka tasnifinin de Hanefî Fırak Geleneği\\\'nin karakteristiklerini yansıtıyor olması, sıkı bir Hanefî olarak bilinen Bâbertî\\\'nin bu eserin yazarı olabileceği kanaatini pekâlâ güçlendirmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde risâlenin ana çatısı ortaya konmuş, benimsenen fırka tasnifinin özellikleri tasvir edilmeye çalışılmış ve risâlenin aslında Ömer en-Nesefî\\\'nin tefsirinde yaptığı fırka tasnifinin esas alınarak baş ve son kısımlarına birtakım ilaveler yapılmak suretiyle oluşturulduğu tespit edilmiştir. Risâlenin niçin kaynaklarda Bâbertî\\\'ye nispet edilmediği hususunda bazı fikirler öne sürülmüş, kesinlik olmamakla birlikte eserin Bâbertî\\\'ye ait olduğu, diğer ilmî nitelikleri yanında Bâbertî\\\'nin aynı zamanda bir fırak yazarı olarak da nitelenebileceğini ve yazdığı fırak risâlesinde, takip ettiği tasnif usülüyle Hanefî kimliğini öne çıkararak Hanefî Fırak Geleneği\\\'nin tipik bir örneğini verdiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : fırak, baberti