İslam Düşüncesinde İsbat-ı Vacib Problemi: Celaleddin ed-Devvani`nin Meseleye Yaklaşımı ve Katkısı

Authors : Hatice Toksöz

Pages : 25-70

Doi:10.18403/emakalat.22244

View : 1034 | Download : 7673

Publication Date : 2015-03-04

Article Type : Research Paper

Abstract :Celâleddîn ed-Devvânî, Risâletü İsbâti\\\'l-vâcibi\\\'l-cedîde adlı eserinde Allah\\\'ın varlığının ve birliğinin isbâtı, zat-sıfat ilişkisi ve Allah\\\'ın sıfatları ve âlemin mükemmelliği düşüncesinden hareketle Allah\\\'ın cömertliği (cüd) ve hikmeti konularını ele almaktadır. O, isbât-ı vâcib ile ilgili hem imkân hem de hudüs delillerini birlikte kullanmıştır. Ayrıca devr ve teselsül konusunu incelemiş ve illetlerin teselsülünün iptaliyle ilgili burhân-ı tatbîk, burhân-ı müzâyefe ve burhân-ı arşî olmak üzere birtakım burhanlar getirmiştir. Zât-sıfat ilişkisinde, Allah\\\'ın sıfatlarını zâtının aynı olduğunu söyleyen Devvânî, âlemde çok mükemmel bir düzen olduğunu ifade etmiştir. Ona göre âlemin bu harikulade mükemmelliğinin sebebi de varlığında hiçbir sebebe muhtaç olmayan, en yetkin varlık olan Vâcibü\\\'l-Vücüd\\\'dur.
Keywords : Celaleddîn ed-Devvanî, İsbat-ı Vacib, Vücûd, Vacibü\'l-Vücûd, Mümkün, Marifetullah, İllet