Şehristânî’nin el-Milel ve’n-Nihal’ine Göre İmâmiyye’nin İmamet Nazariyesi (Farklı Mâkâlât Gelenekleriyle Kıyaslama)

Authors : Mustafa Yüce, Ümit Erkan

Pages : 288-328

Doi:10.18403/emakalat.1244380

View : 345 | Download : 707

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İslâm mezhepleri tarihi klasik kaynakları içerisinde önemli bir yere sahip olan Şehristânî’nin el-Milel ve’n-nihal adlı eseri, mukaddimesi ve objektifliği ile öne çıkmıştır. Mezhepleri tarafsız olarak aktaracağını belirten Şehristânî’nin, bu ilkesine ne denli sadık kaldığı İslâm mezhepleri hakkında doğru bilgi edinmemiz açısından önemlidir. Bu eserin İmâmiyye mezhebini esas alarak yaptığımız araştırmamızda, İmâmiyye’nin ve tâli kollarının görüşlerinin, Eş‘arî, Müstakil Sünnî (İbn Hazm), Mürciî-Hanefî ve Zeydî-İsmâilî-İmamî gelenekten gelen eserlerle kıyaslanarak, bilgilerin geçerliliği tespit edilmeye çalışılmıştır. Eş‘arî geleneğin önemli bir temsilcisine ait el-Milel adlı eserde, İmâmiyye mezhebinin bazı görüşleri eleştirilmiş, bazı İmâmiye’ye ait inanç esasları anlamsız ve tuhaf karşılanmıştır. Buna rağmen Şehristânî’nin genel anlamda tarafsızlık ilkesini korumaya riayet ettiği görülmüştür. İmâmiyye’ye ait görüşlerin farklı mâkâlât gelenekleriyle karşılaştırıldığında örtüştüğü tespit edilmiştir.
Keywords : İslâm Mezhepleri Tarihi, Şehristânî, el-Milel ve’n-Nihal, Şîa, İmâmiyye.