İmamiyye Şiası’nda Ahbarilik ve Usulilik Ayrışması

Authors : İskender Tanış

Pages : 329-355

Doi:10.18403/emakalat.1284128

View : 556 | Download : 968

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şia, Hz. Peygamber’den sonra imametin Hz. Ali ve çocuklarından olduğuna inananlar için kullanılan şemsiye bir kavramdır. Günümüzde hâlâ varlığını sürdüren bu mezhebin en büyük kolu İmamiyye mezhebidir. İsnaaşeriyye ve Caferilik olarak da anılan bu mezhep, esas itibariyle on iki imamın nass ile tayin edildiğine ve on ikinci imamın küçük gizlilik kabul edilen (Gaybet-i Suğra)’ya sonrasında da büyük gizlilik olarak bilinen (Gaybet-i Kübrâ)’ya girdiğine inanmaktadır. On ikinci imamın, âhir zamanda çıkması beklenen Mehdi olduğuna inanan İmamiyye, tarihi süreçte Ahbarilik ve Usûlilik olarak iki ekole ayrılmıştır. Gaybet-i Kübrâ’nın başlamasıyla ortaya çıkan problemlere çözüm üretmek, İmâmî toplumun birlikteliğini ve devamını sağlamak maksadıyla mezhep içerisinde ortaya çıkan bu ayrışmada Ahbariler, imamın Gaybet-i Kübrâ’ya girip artık insanlarla iletişimin kesilmesinden sonra ortaya çıkan sorunları çözmede Ehl-i Beyt imamlarından gelen rivayetlerin (ahbar) yeterli olacağını düşünmüşlerdir. Buna mukabil sorunların çözümünde sadece ahbarın yeterli olmayacağını bunların yanında akli metotlarında da kullanılması gerektiğini söyleyen grup ise Usuli olarak adlandırılmıştır. Bu makalede bu ayrışmanın kısa bir tarihçesi verildikten sonra her iki ekolün belli başlı temsilcileri hakkında bilgi verilecektir. Çalışmada bilimsel araştırma ve yayın etiği kurallarına titizlikle uyulmaya çalışılmıştır.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Şia, İmamiyye, Ahbarilik, Usulilik