Mirza Gulâm Ahmed’in Risalet İddiasına Dönüşen Mehdîlik Anlayışı

Authors : Esra Hergüner, İsmail Şık

Pages : 824-858

Doi:10.18403/emakalat.1550421

View : 94 | Download : 104

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Beklenen kurtarıcı inancına neredeyse her toplumda rastlanılmaktadır. İlahi dinler açısından ahir zamanda gelmesi beklenen kurtarıcı, dünyada adaleti ve düzeni sağlamasının yanı sıra toplumun ıslahını gerçekleştirecektir. Kurtarıcı beklentisi İslam düşüncesinde de karşımıza çıkar. İslam düşüncesinde yaygın olan görüşlerin kahir ekseriyetine göre tek bir kurtarıcı beklentisinden değil Hz. Îsâ ve Mehdî olmak üzere iki kurtarıcı beklentisinden bahsetmemiz mümkündür. Bu iki kurtarıcı ahir zamanda kıyametin alameti olarak gelecek, dünyadaki kaosu yok edip İslam dininin yükselmesini sağlayacaklardır. Bu beklenti aynı zamanda birçok Mehdîlik iddiasının ortaya çıkmasına yol açmıştır. Mehdîlik iddiasında bulunan isimlerden biri de XIX. yy’da İngiliz müstemlekesi olan Hindistan’da yaşayan Mirza Gulâm Ahmed (ö. 1908) ’tir. İlk olarak müceddidlik sonrasında Mehdîlik/Mesihlik iddiasında bulunan Mirza Gulâm Ahmed, nübüvvetle şereflendirildiğini de ileri sürmüştür. Zira ona göre nübüvvet kurumu devam etmektedir. Çalışmamızda Mirza Gulâm Ahmed’in hayatı hakkında bilgi verilmekte, onun mehdîlik iddiasında bulunması ve mehdîliğini meşrulaştırmak için öne sürdüğü fikirleri, peygamberlik söylemi ve dayanakları kronolojik olarak incelenmektedir. Mehdîlik iddiasını daha da ileri götürerek vahiy aldığını da dile getiren Mirza Gulâm Ahmed’in nübüvvet söylemi ve nebîlik iddiasını bürûz, peygamberin zıllî/gölgesi gibi farklı kavramlarla açıklaması İslam düşüncesindeki nübüvvet anlayışı doğrultusunda eleştirilmiştir. Çalışmamızda araştırma ve etik yayın ilkelerine uyulmuş, literatür taraması, karşılaştırma ve yorumlama yöntemleri kullanılmıştır.
Keywords : İslam Mezhepleri Tarihi, Beklenen Kurtarıcı, Mehdî, Mesih, Mirza Gulâm Ahmed.