Ebü’l-Kelâm Âzâd’ın Dinî ve Siyasî Görüşleri

Authors : Kazım Karayiğit

Pages : 680-701

Doi:10.18403/emakalat.1588733

View : 57 | Download : 74

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ebü’l-Kelâm Âzâd Hindistan havzasında yaşayan, siyasî kimliğinin yanında Kur’ân üzerine düşünen son dönemin önemli din âlimlerinden biridir. Ona göre vahiy, insanın manevi hayatını devam ettirebilmesinin temel koşulu olarak içinde yaşanılan toplumun şartlarına göre gelmiştir. Bu açıdan müellif Kur’an’ın kendi bağlamında ve şartlarında anlaşılması gerektiğini düşünür. Ona göre, Kur’an bilimsel ya da tarihsel bir metin olmanın ötesinde genel dinî ve ahlâkî ilkelerin çıkarılacağı bir kitaptır. Âzâd aynı zamanda çoğulcu din anlayışına sahip biri olarak tüm dinleri özünde bir görürken, farklılaşmanın dinlerin sadece değişebilen şeriat alanıyla alakalı konularda olduğunu düşünmektedir. O, halifelik kurumuna Müslümanların geleceği açısından ayrı bir önem vermiş ve Osmanlı halifesini Müslümanların lideri olarak görmüştür. Bu çalışma Hindistan’da yaşamış olan çağdaş İslâm düşünürü Ebü’l-Kelâm Âzâd’ın hayatını, dinî ve siyasî düşüncelerini ele almaktadır. Âzâd, bölgenin İngiliz sömürüsü olduğu bir dönemde yaşamış, sömürge düzenine karşı çıkmış ve Müslüman halkın İslâmî kimliğini koruma yolunda çaba göstermiştir. O, Osmanlı sevdalısı biri olarak fikirleri ve faaliyetleri ile bölgenin zihin dünyasında etkili olmuştur. Ebü’l-Kelâm Âzâd’ın dinî ve siyasî görüşlerini ele aldığımız bu çalışma, dini ihya gayesiyle ortaya çıkan çağdaş İslâm düşünürleri çalışmalarına katkı sağlama gayesi taşımaktadır.
Keywords : İslâm Mezhepleri Tarihi, Ebü’l-Kelâm Âzâd, Din-Siyaset, Kur’an, Dinî Çoğulculuk.