Ticari alanlarda sokak levhasına yönelik düzenlemeler ve sokak işgallerinin mekânsal estetik yargı üzerindeki etkileri: sanal mekânlarda deneysel bir çalışma

Authors : Ebru ÇUBUKÇU, Nur Sinem ÖZCAN, Atilla ÖZKAN

Pages : 285-295

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2014-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ticari levhaların rengi, konumu ve bir araya geliş şekli görsel kirliliğe neden olmaktadır. Ülkemizde ticari alanlarda sokak boyunca yaşanan bu görsel kirlilik her ne kadar alışılan ve yadırganmayan bir durum olsa da, konuya bilimsel çalışmalar ile dikkat çekmekte fayda vardır. Bu çalışmada görsel kirliliğin önlenmesi adına yapılan sokak düzenlenmelerinin estetik yargıyı ve alışveriş için tercih edilebilirliği ne şekilde etkilediğinin incelenmesi hedeflenmiştir. Çalışma kapsamında Google Sketch Up programı kullanılarak 8 ticari sokağın sanal modeli oluşturulmuştur. Bilgisayar ortamında modellenen bu ticari sokaklar üç fiziksel özellik açısından farklılık göstermişlerdir: (1) ticari tabela ve levhaların uyumu (tek X çok renkli levhalar), (2) bina cephesine asılı tentelerin varlığı ve (3) kaldırımlara / yaya yollarına taşan tanıtım levhalarının, sergilerin, masa ve sandalyelerin varlığı. Yaşları 20 ila 26 arasında değişen ve Dokuz Eylül Üniversitesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nde eğitim görmekte olan toplam 36 öğrenci (27 kız, 9 erkek) hazırlanan sanal mekâna ait fotoğrafları mekansal estetik değerlerine (uyum, karmaşıklık ve genel beğeni) ve alışveriş için tercih edilebilirliklerine yönelik olarak değerlendirmişlerdir. Elde edilen bulgular, bu üç fiziksel özelliğin arasından estetik yargıyı en çok etkileyen özelliğin ticari tabela ve levhaların uyumu olduğunu göstermiştir.
Keywords : çevre psikolojisi, sanal mekân, estetik yargı, ticari levhalar, ticari sokak düzenlemeleri