DİŞLİ KUTULARINDA PARAMETRELERİN HACİM VE MUKAVEMETE ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Authors : Metin ZEYVELİ, Hamit SARUHAN, Cevdet GÖLOĞLU

Pages : 315-333

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2008-02-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Dişli kutularının tasarımı karmaşık bir süreç olup kullanma yeri ve amacına göre farklılık gösterir. Dişli tasarımında minimum hacim ve dişliler için eşit mukavemet elde edilmesi tasarımın en temel kıstaslarından birini oluşturmaktadır. Bu çalışmada iki kademeli düz, helis ve konik dişli çark mekanizmalarının tasarım ve mukavemet analizi araştırılmıştır. Tasarım işleminde, minimum malzeme hacmi (MMH) ve minimum kutu hacmi (MKH) olmak üzere iki hacim kriteri dikkate alınmıştır. Hacim kriterlerinde elde edilen iletim oranları ve kademelerdeki gerilmelerde incelenmiştir. Dişli tasarım işlemi analitik yaklaşım ile iletim oranı ve modül değişkenlerinin taranması ve bunlara bağlı diğer parametrelerinin bulunması şeklinde yapılmıştır.Dişli tasarımında, diş sayılarının değişiminin hacim ve oluşan gerilmeler üzerinde doğrudan etkilerinin olduğu görülmüştür. Sistemde oluşan gerilmeler açısından MMH kriterinde kademelerde oluşan gerilmeler arasındaki farkın daha az olduğu gözlemlenmiştir. Dişli tasarımında kademeler arasında iletim oranlarının büyükten küçüğe doğru dağılması yaklaşımı özellikle MMH kriterinde elde edilmiştir. Bu şekildeki dağılımın kademeler arasında birbirine yakın mukavemet değerlerinin sağlanmasına katkı sağladığı görülmüştür. Elde edilen verilerden MMH kriterinin; boyutlandırma, iletim oranı dağılımı, sistemde oluşan eğilme ve yüzey basıncı gerilmelerinin dağılımı açısından en uygun değerleri verdiği görülmüştür.
Keywords : Dişli çark, İletim oranı, Hız kutusu hacmi, Dişli mukavemeti