CEZA KANUNLARININ YER BAKIMINDAN UYGULANMASI VE TÜRK CEZA KANUNUNDA ESAS ALINAN İLKELER

Authors : İlyas ŞAHİN

Pages : 107-144

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2015-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ceza kanunlarının yer bakımından uygulanması, devletin egemenlik hakkından  kaynaklanan yetkilerini kullanmasının sonucudur. Devletin kendi ülkesinde iç hukuk  düzenini kurmak ve ceza adaletini gerçekleştirmek amacıyla kullanılan cezalandırma  yetkisi, ilke olarak egemenlik alanı ile sınırlı olarak kullanılmaktadır. Egemenlik alanı  ise devletin ülkesiyle sınırlıdır. Ancak bazı durumlarda, ülke dışında işlenen suçlar  bakımından da hukuk düzenlerini ve vatandaşlarının hakkını korumak amacıyla bu yetki  genişletilmektedir. Ceza kanunlarının yer bakımından uygulanmasına gerekçe olarak bir bağlama noktası  aranmaktadır. Bağlama noktaları aranırken, suçun işlendiği yer, vatandaşlık ve  devletin yararlarını koruma gibi egemenlik anlayışının devamı olan ilkeler esas alınmaktadır.  Makul bağlantı noktalarına dayanan başlıca ilkeler şunlardır: Mülkilik (ülkesellik),  koruma, faile göre şahsilik, mağdura göre şahsilik, evrensellik, ikame ceza yargısı  ve yetki paylaşımı ilkeleridir. Bu ilkelerin çoğunda suç ile devlet arasında belli bir  hukuksal ilişki bulunmakta ise de, istisna olarak evrensellik ilkesinde devlet ile suç veya  suç işleyen fail arasında hukuki bağ bulunmasa da yargı yetkisi benimsenmiş bulunmaktadır.  Evrensel yetki kuralları, genellikle tek bir devletin değil, birden çok devletin veya  uluslararası toplumun hukuki yararlarının korunması anlayışına dayanmaktadır. Bu çalışmada, ceza kanunlarının yer bakımından uygulanmasına ilişkin genel kurallara  yer verilmekle birlikte, ayrıca evrensel yetki ilkesine ve ceza kanunlarının uygulanmasına  bağlı sorunlar irdelenmiştir.
Keywords : Ceza Hukuku, Ceza Yargısı, Ceza Kanunu, Uluslararası Ceza Hukuku, Türk Ceza Kanunu, Yer Bakımından Uygulama, Yargı Yetkisi, Evrensel Yetki, Uluslararası Ceza Yargısı