İSLAM - OSMANLI HUKUKUNDA VAKFA MÜDAHALE KAVRAMI

Authors : Esma Nur Topcu

Pages : 833-883

Doi:10.58820/eruhfd.1574669

View : 80 | Download : 93

Publication Date : 2024-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Önceki hukukumuzda vakıf, diğer tüm müesseselerden farklı olarak ebediyete kadar işlemesi amacına binaen dizayn edilmiş bir kurumdur. Bu nedenle, mülkiyeti yaratıcıya nispet edilerek menfaati kamuya tahsis edilen bu kurumun her bir unsuruna, başka hiçbir hukuki özneye tanınmamış bir dokunulmazlık zırhı biçilmiştir. Vakfın varlığının ve işleyişinin ebedi kılınması, ancak onun hukuki veya maddi varlığına yönelen her nev’iden müdahalenin bertaraf edilmesiyle mümkün olabilir. Ancak önceki hukukumuzda vakıf kurumu, hayatın her noktasına tesir etmiş en önemli içtimai müessese olarak, daima müdahalelerin hedefinde olmuştur. Öte yandan Osmanlı hukuk pratiğinde ziyadesiyle geniş bir yer işgal eden vakfa müdahale kavramı, teorik düzlemde yeterince incelenmemiştir. Bu çalışmanın iki temel hedefi bulunmaktadır: i) Vakfa müdahale fiilinin İslam hukuku kapsamında kavramsal çerçevesini ve unsurlarını tayin edebilmek için fıkıh literatürünü ve fetva mecmualarını inceleyerek hukuki bir analiz yapmak, ii) Pratikteki görünüm şekillerini ortaya koyabilmek için vakfa müdahale fiillerini ahkâm-ı şikayet defterleri, mühimme defterleri ve şer’iyye sicillerindeki kayıtlar üzerinden örneklendirmek.
Keywords : Vakıf, Vakfa Müdahale, Haksız Müdahale, Osmanlı Vakıfları, Vakıf Hukuku