Türkiye’nin Demiryolu Yük Taşımacılığı Talebinin Zaman Serisi Analizi ile Tahmini

Authors : Özlem KARADAĞ ALBAYRAK

Pages : 137-154

Doi:10.18070/erciyesiibd.753557

View : 20 | Download : 10

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Taşıma modları içinde yatırım maliyeti yüksek olmasına rağmen kütlesel taşımada navlun maliyeti oldukça düşük olan mod demiryolu taşımacılığıdır. Demiryolunda taşınacak yük miktarının tahmin edilmesi etkin planlama yapılmasını sağlar. Bu çalışma Türkiye’de demiryolu yük taşımacılığına oluşacak talep modeli 1978-2018 arasındaki yıllık zaman serisi verilerini kullanarak analiz edilmiştir. Johansen eşbütünleşme analizi ve varyans hata düzeltme modeli ile tahminin belirleyicilerinin kısa ve uzun dönem esneklikleri tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre demiryolu yük talebinin en önemli belirleyicisi navlun oranı olmuştur. Demiryolu yük talebinin navlun oranına göre uzun dönem ve kısa dönem esneklikleri - 0,181 ve -0,184 ile çok yakındır. Demiryolu yükü talebinin uzun dönemli dış ticaret hacmi esnekliği anlamlı ve pozitiftir, yani ticaret hacmi arttıkça demiryoluna oluşacak yük talebi artacaktır. Fakat demiryolu yükü talebinin uzun dönemli Gayrisafi Katma Değer ve Yakıt Fiyatı esneklikleri anlamlı ve negatiftir. Yani bu değişkenlerdeki artık demiryolu yük talebini azaltacaktır. Hata düzeltme modeline göre demiryolu yük talebindeki herhangi bir son dönem sapmasının 55%’i bir yıl içinde düzeltilmekte ve uzun dönem denge ilişkisi eski haline gelebilmektedir.
Keywords : Demiryolu Yük Taşımacılığı Talebi, VECM, Johansen Eşbütünleşme, GVA