MÜZİK KURAMCISI VE EFSANEVİ KİŞİLİK OLARAK SAFİ YYÜDDÎN-1 URMEVİ

Authors : Fazlı ARSLAN

Pages : 165-180

View : 14 | Download : 18

Publication Date : 2009-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :XIII. yüzyılın meşhur müzik kuramcısı Safiyyüddîn-i Urmevî (ö. 1294), yazdığı Kitâbu’l-Edvâr ve er-Risâletü’ş-Şerefiyye adlı iki kitapla on yedi perdeli ses sisteminin temelini atmış, eserleri, sonraki asırlarda, müzik bilginleri tarafından tercüme, şerh edilmiş ve eserlerinden büyük ölçüde istifade edilmiştir. Müzik yazmalarında Safiyyüddîn iki şah-siyet olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı yazmalarda onun ortaya koyduğu ses sistemi esas alınmış bazlarında ise Safiyyüddîn, efsane bir müzik adamı olarak anlatılmıştır. ikinci kısım eserlerde Safiyyüddîn in, mûsikînin matematiği ve ses sistemi hakkında yazdıklann- dan ziyade makam ve usûllerin tariflerine, mûsikî-astroloji ilişkisine, makamların icra va¬kitlerine, mûsikînin insan renk ve ırklanna göre etkileri gibi konulara yer verilmiştir. Dola¬yısıyla Safiyyüddîn, bir kuramcı olarak değil de bu eserlerde efsanevi bir kişilik olarak yer almıştır. Çünkü Safiyyüddîn’in yazdığı iki kitapta, bu ikinci özelliğine ilişkin bir işaret bulunmamaktadır. Bu çalışmada, Safiyyüddîn in, eserlerinde ortaya koyduğu sistemi şerh eden ve onu efsanevi bir kişilik olarak gösteren yazmalar esas alınarak Safiyyüddin’in bu iki yönü incelenmektedir.
Keywords : Safiyyüddîn, müzik teorisi, Kitâbul Edvâr, Şerefiyye, efsane