Ahmet Hamdi Akseki’de Ahlaki Sorumluk

Authors : Salih YALIN

Pages : 209-225

View : 15 | Download : 12

Publication Date : 2015-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmet Hamdi Akseki ülkemizin önde gelen fikir adamlarından birisidir. Bu çalışmada onun ahlaki sorumluluk hakkındaki düşünceleri ele alınmıştır. Sorumluluk, kişinin kendi davranışlarının veya kendi yetki alanına giren herhangi bir olayın sonuçlarını üstlenmesidir. Akseki’ye göre akıl ve irade sahibi her insan yaptığı eylemlerden ve niyetlerinden sorumludur. İnsan akıl, irade ve seçim gücüne sahip olduğu için sorumludur. Bu bağlamda sorumluluğun biri kasıt ve niyet için, diğeri de kasıt ve niyetin sonucu olan fiil için olmak üzere iki boyutu vardır. Fiillerde ahlaki açısından önemli olan niyet ve maksattır. Sorumluluğun akıl ve hürriyet olmak üzere iki şartı vardır. Sorumluluk iradi olarak yaptığımız davranışlarda ortaya çıkar. İslam dini nazarında asıl sorumluluk şahsi sorumluluktur. İrade ve ihtiyar sahibi bir varlık olarak her birey yaptığı işlerden bizzat sorumludur. Hiç kimse bu sorumluluğun dışında bırakılamaz. Ahlaki sorumluluk üç aşamalı olarak gerçekleşir: 1. Vicdanî sorumluluk, 2. Kanunî sorumluluk veya insanlara karşı sorumluluk, 3. Uhrevî sorumluluk. Akseki, vicdanî ve hukuki sorumluluğun da etkisini kabul etmekle birlikte, davranışlarımıza yön vermede asıl etkili olanın uhrevî sorumluluk olduğunu düşünür
Keywords : Ahmet Hamdi Akseki, Ahlaki Sorumluluk, Vicdanî Sorumluluk, Toplumsal Sorumluluk, Uhrevi Sorumluluk