Memeli Testisinde Kan-Testis Bariyeri’nin Bileşenleri ve Üreme ile İlişkileri

Authors : Betül FİDAN, Narin LİMAN

Pages : 141-151

Doi:10.32707/ercivet.1332031

View : 71 | Download : 175

Publication Date : 2023-08-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Memelilerde vücudun bazı özel bölümlerindeki molleküllerin kan ve dokular arasındaki hareketi “kan-doku bariyeri” adı verilen yapılar tarafından kontrol edilir. Bu bariyerlerin başlıcaları kan-beyin, -plasenta, -retina, -timus, -testis ve - epididimis bariyerleridir. Kan-testis bariyeri insert ignore into journalissuearticles values(BTB); ve kan-epididimis bariyeri insert ignore into journalissuearticles values(BEB); erkek üreme sistemindeki iki önemli hücresel bariyerdir. Seminifer epitelde yerleşen ve komşu Sertoli hücreleri arasında bulunan BTB, tight junction, gap junction insert ignore into journalissuearticles values(geçit bağlantıları);, desmozom insert ignore into journalissuearticles values(macula adherens); ve adherens junction insert ignore into journalissuearticles values(bazal ektoplazmik özelleşme-testise özgü bir yapışma bağlantısı); tipi bağlantılar tarafından oluşturulur. Bu bariyer gelişmekte olan germ hücrelerini, özellikle postmayotik spermatidleri, kan ve lenf yoluyla buraya taşınan zararlı ajanlardan insert ignore into journalissuearticles values(ilaçlar, toksik kimyasallar ve mutajen- ler gibi); koruyan ve farklılaşmış germ hücrelerine karşı oluşabilecek otoimmun tepkileri önleyen biyokimyasal ve immünolojik bir mikro çevre oluşturur. BTB seminifer tübül epitelini bazal ve adluminal bölmelere ayırarak hücre polaritesi sağlar ve tübül lümenindeki sıvının kimyasal bileşiminin korunmasına yardımcı olur. BTB spermatogenez sırasında yeniden yapılanmaya uğrar, ancak bütünlüğü bozulmaz. Böylece germ hücreleri bu benzersiz yapı sayesinde seminifer epitel boyunca taşınır. Bariyeri oluşturan bileşenlerden herhangi birinde bozulma olması durumunda germ hücreleri gelişimlerini tamamlayamaz ve erkeklerde infertilite şekillenir. Ayrıca, gelişmemiş germ hücreleri sekonder oositi dölle- yemediğinden dişi fertilitesi de dolaylı olarak bu durumdan etkilenebilir. Özetle bu bariyer germ hücrelerinin hayatta kalması ve normal spermatogenezin devamlılığı için kritik bir öneme sahiptir. Bu derlemenin amacı, memelilerde erkek infertilitesinde önemli rol oynayan kan-testis bariyerini oluşturan bağlantı komplekslerinin moleküler bileşenleri hakkında bilgi vermektir.
Keywords : Kan testis bariyeri, sıkı bağlantılar, testis, tutundurucu bağlantılar