Entansif Süt Sığırcılığında Buzağı Hastalıkları ve Ölümlerine Bağlı Ekonomik Kayıpların Belirlenmesi

Authors : Mehmet KÜÇÜKOFLAZ, Savaş SARIÖZKAN

Pages : 94-103

Doi:10.32707/ercivet.1332151

View : 84 | Download : 187

Publication Date : 2023-08-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, entansif süt sığırcılığında buzağı hastalıkları ve ölümlerine bağlı ekonomik kayıpların belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Ekim 2020 ile Ekim 2021 tarihleri arasında Kayseri-Develi’de bulunan özel bir damızlık süt sığırı işletmesinde toplam 1147 buzağı verisi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma boyunca incelenen buzağılar D1 insert ignore into journalissuearticles values(sağlıklı);, D2 insert ignore into journalissuearticles values(hastalanıp iyileşen); ve D3 insert ignore into journalissuearticles values(hastalanıp ölen); şeklinde üç farklı duruma ayrılmıştır. Çalışmada, sağlıklı buzağılar için sadece büyütme maliyeti hesaplanırken, hasta buzağılar için ilave işçilik, veteriner hekim, altlık ve ilaç/ tedavi masrafları hesaplanmıştır. Ölen buzağılar için ise ilave işçilik, veteriner hekim, ilaç/tedavi masrafı ile ölen buzağı bedeli hesaplamalara dâhil edilmiştir. Ölen buzağı bedeli belirlenirken TİGEM tarafından ırklara ve cinsiyete göre belir- lenen buzağı fiyatları dikkate alınmıştır. Çalışma bulgularına göre, hasta buzağı sayısının 626 insert ignore into journalissuearticles values(%54.6);, hastalık insert ignore into journalissuearticles values(vaka); sayısının ise 809 insert ignore into journalissuearticles values(%70.5); ve buzağı ölüm oranının %13.3 olduğu belirlenmiştir. Buzağı hastalık ve ölümleri üzerinde anne yaşının, annenin laktasyon sayısının, doğum mevsiminin, babanın insert ignore into journalissuearticles values(boğa);, buzağı ırkının, kolostrum alma duru- munun etkili olduğu tespit edilmiştir insert ignore into journalissuearticles values(P<0.05);. Çalışmada sütten kesime kadar sağlıklı, hastalanıp iyileşen ve ölen buza- ğıların ortalama büyütme maliyetleri sırasıyla 6295.3TL insert ignore into journalissuearticles values($340.2);, 6508.6TL insert ignore into journalissuearticles values($351.8); ve 2547.3TL insert ignore into journalissuearticles values($137.7); olarak he- saplanmıştır. Çalışmada en çok görülen hastalık grubu sindirim sistemi hastalıkları olup 175.4-186.5TL/vaka insert ignore into journalissuearticles values($9.5- 10.1); arasında ve solunum sistemi hastalıkları 114.0-138.1TL/vaka insert ignore into journalissuearticles values($6.2-7.5); arasında ekonomik kayba neden olmak- tadır. Sindirim sistemi hastalıkları kaynaklı buzağı ölümü 8199.0-10190.5TL insert ignore into journalissuearticles values($443.2-550.8); arasında ve solunum siste- mi hastalıkları kaynaklı buzağı ölümü 7642.6-11860.1TL insert ignore into journalissuearticles values($413.1-641.1); arasında ekonomik kayba neden olmaktadır. Buzağı hastalıklarının işletmeye toplam maliyeti 122650.8TL/yıl insert ignore into journalissuearticles values(6629.8 $/yıl); olurken, ölümlerin toplam ekonomik kay- bı 1462618.8TL/yıl insert ignore into journalissuearticles values(79060.5 $/yıl); olmuştur. Süt sığırcılığı işletmelerinde buzağılardaki hastalık ve ölümlerin azaltılabil- mesi için; buzağı sağlığını etkileyen risk faktörlerinin insert ignore into journalissuearticles values(genel olarak işletmelerin uygulamaları, anneye ait ve buzağıya ait risk faktörleri); iyi bilinmesi ve gerekli tedbirlerin alınması gerekmektedir. Mevcut çalışma ile Türkiye şartlarında buzağıların hastalıklarına ve ölümlerine bağlı ekonomik kayıplar hesaplanarak hayvansal üretimin daha karlı yapılabilmesi için karar desteği oluşturulması sağlanmıştır.
Keywords : Buzağı, ekonomik kayıp, hastalık, ölüm, süt sığırcılığı