EŞ’ARÎ KELÂMIN MAĞRİB’TEKİ MERKEZLERİNDEN TİLİMSÂN

Authors : Ahmet ÇELİK

Pages : 1-14

View : 15 | Download : 15

Publication Date : 2015-07-26

Article Type : Research Paper

Abstract :Müslümanlar, İslam dünyasını coğrafî ve siyasî açıdan iki parça olarak değerlendirmişlerdir: Maşrik-Mağrib. Bu ayrım bağlamında ülkemizde yapılan kelâm araştırmaları daha çok Maşrik eksenli olduğundan Mağrib bölgesi biraz ihmal edilmiştir. Mağrib’in çok geniş bir coğrafya olması nedeniyle bölge hakkında yapılacak kelâm araştırmalarının kelâmî ekol ve merkez tarzında yapılması daha uygun olacaktır. Bundan dolayı bu çalışmada, Mağrib kelâmının merkezinde yer alan Tilimsân kentinin tanıtılması amaçlanmaktadır. Çok eski bir tarihe sahip olan bu kent kelâm açısından ele alınırken, yöntem olarak kelâmî faaliyetlerin en yoğun olduğu VIII-IX/XIV-XV. yüzyıllar yani duraklama dönemi, Eş’arî kelâmı çerçevesinde değerlendirilecektir. Bu yüzyıllarda Eş’arîlik Mağrib’te adeta kökleşmiş ve bu köklerle günümüze kadar gelmiştir. Tilimsân, yerleşmiş eğitimi ve kelâm öğretimi; ayrıca bu eğitimde yetişmiş kuvvetli kelâmcıları ile kelam tarihinde ayrıcalıklı bir yer edinmiştir. Kelâm-tasavvuf birlikteliği sağlanarak yazılan akaidler ile Tilimsân, bölge insanının inancının oluşmasında ve mütekaddimûn Eş’arîliğin külliyatında önemli bir yere sahip olmuştur.
Keywords : Tilimsân, Mağrib, Eşarî Kelâmı, Tilimsan Kelâmcıları