ERZURUM’UN METROPOL İLÇELERİNDEKİ YERLEŞMELERİN ALANSAL GELİŞİM SÜRECİ İLE JEOMORFOLOJİK BİRİMLER ARASINDAKİ İLİŞKİNİN CBS VE UA YÖNTEMLERİYLE ANALİZİ

Authors : Fatih Orhan, Ertuğrul Güney

Pages : 156-180

Doi:10.46790/erzisosbil.1326303

View : 102 | Download : 93

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüz dünyasında gelişen teknolojiye bağlı olarak birçok alanda dinamik bir süreç yaşanmaktadır. Nüfus artışının da etkisi ile sürekli değişim ve gelişimin yaşandığı alanlardan biri de yerleşmelerdir. Bu süreç teknolojik altyapının gelişimi olarak algılanabileceği gibi, mekânsal yayılımı da ifade etmektedir. Yerleşmelerdeki alansal büyümenin yönünü belirleyen birçok faktör olmakla birlikte, fiziki koşulların ve özellikle jeomorfolojik birimlerin de bunda payı vardır. Bununla birlikte yerleşmelerin, bazı jeomorfolojik birimler üzerinde baskı oluşturduğu da görülmektedir. Bu çalışmada da Erzurum metropol ilçelerindeki (Aziziye, Palandöken ve Yakutiye) yerleşmelerin 1985-2022 yılları arasındaki gelişimi ile jeomorfolojik birimler arasındaki ilişki ele alınmış olup, hangi jeomorfolojik birimler üzerinde baskı oluşturulduğunun belirlenmesi amaçlanmaktadır. CBS ve Uzaktan Algılama yöntemleri ile farklı yıllara ait 5 uydu görüntüsü üzerinden yerleşmelerdeki yayılımın tespit edildiği çalışmada, bahsi geçen yıllar arasında en fazla yayılımın birikinti konisi/yelpazesi ve ova alanı üzerinde gerçekleştiği tespit edilmiştir. Özellikle ova alanının tarımsal potansiyeli ve zemin sıvılaşmasına bağlı olarak artan deprem risk durumu göz önüne alındığında, bu yönlü bir gelişimin sürdürülebilir olmadığı ortadadır. Bu kapsamda imar planlarında yapılacak düzenlemeler ile yerleşmelerin ova alanına yayılımı engellenerek, dağ yamaçlarına doğru gelişiminin teşvik edilmesi gerekmektedir.
Keywords : Yerleşme, Mekânsal gelişim, Jeomorfoloji, Erzurum