VAN KÜRESİN AĞZINDA ALKIŞ (DUA) VE KARGIŞ (BEDDUA) ÖRNEKLERİ

Authors : Hami Akman

Pages : 261-276

Doi:10.46790/erzisosbil.1337497

View : 74 | Download : 69

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Kargış, beddua etmek anlamındaki karga- fiilinden türemiş bir isimdir ve bir kimsenin belli bir durum karşısındaki öfkesini, kötü temennisini, dileklerini ifade etmektedir; alkış ise dua etmek anlamlı alka- fiilinden türemiş ve kargışın aksine, bir kimsenin olaylar karşısındaki iyi dileklerini, temennilerini, isteklerini vs. ifade etmektedir. Kargış ve alkışlar, kalıplaşmış söz dizileri olarak değerlendirilmekte ve birçok araştırmacı tarafından genelde bu özelliği ön planda tutularak deyimler arasında ele alınmaktadır. Bugün, genel olarak kargış kelimesi yerine beddua, alkış yerineyse dua kelimeleri kullanılmaktadır. Kargış ve alkışlar gerek Türk halk edebiyatı gerekse dil açısından sunduğu zengin malzemeler sayesinde Türk dili için çok önemli veriler sunmaktadır. Bu çalışmada Van Küresin ağzında yer alan bazı kargış ve alkışlar derlenmeye çalışıldı. Tespitlerimiz neticesinde söz konusu ağızda 109 kargışa (bedduaya) ulaşıldı. Bu kargışların 14 tanesinin ilk unsurunda Allah kelimesi, 5 tanesinde boyun, 4 tanesinde ise kan kelimesi yer almaktadır. Van Küresin ağzında 69 tane ise alkış (dua) tespit edildi.
Keywords : Kargış, alkış, Küresinliler, Van Küresin ağzında kargış ve alkış