HARPUTLU ÖMER NAÎMÎ’NİN İSLÂMÎ BİLGİ VE ÖĞÜTLER VEREN BİR NASİHATNAMESİ: MANZÛME-İ NAÎMİYYE

Authors : Adem CEYHAN

Pages : 381-486

View : 40 | Download : 14

Publication Date : 2020-08-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hoca İshak, Yusuf Şükrî, Abdurrahman Nâcim, Abdüllatîf Lutfî Efendi, 19. asırda çeşitli ilim dallarına ait eserleriyle meşhur Harputlu âlimlerden birkaçıdır. Anılan asır ve şehirde yetişmiş ilim adamlarından biri de daha ziyade “Kasîde-i Bür’e şârihi” olarak tanınmış Ömer Naîmî Efendi’dir. Arap dili ve edebiyatı, mantık, münazara adabı gibi konularda Arapça basılmış yahut el yazması hâlinde birtakım eserleri bulunan Ömer Naîmî Efendi’nin (1216-1299/1801-1882) Manzûme-i Naîmiyye adıyla yayınlanmış Türkçe bir kitapçığı da vardır. Tahminen 60’lı yaşlarında gözleri görmez olan şair, bu manzum eserini H. 1283 (M. 1866) senesinde oğlu Abdülhamid ve dostlarına hitaben, İslâmi ve ahlâki konularda bilgi ve öğüt vermek üzere yazdırma yoluyla meydana getirmiştir. 654 beyitten ibaret olan ve tamamlandığı yıl içinde bastırılan bu manzume, aruzun “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbıyla, kaside şeklinde yazılmıştır. Şair, nasihatnamesinde çocuk terbiyesi, gençlik çağında ibadete teşvik, güzel ahlâk, İslâm ve imanın şartları, dince yerine getirilmesi gereken vazifeler, temizlik, insanı ilim, melekler, ölüm, öldükten sonra diriliş, hac, oruç gibi konularda Müslümanlıktan çıkarıp inkâra götüren sözler, büyük ve küçük günahlar, nihayet faiz hakkında bilgi vermiş; tavsiyelerde bulunmuştur. Bu yazıda Ömer Naîmî Efendi’nin hayat hikâyesini müteakip eserleri tanıtıldıktan sonra anılan manzum nasihatnamesi, Latin harflerine aktarılarak ve günümüz Tükçesiyle nesre çevrilerek okuyucuların mütalâasına arz edilmiştir.
Keywords : Harput, Ömer Naimi, Nasihatname,