ŞEYH GÂLİB DÎVÂNI’NDA SÖZ VE SÖZÜN ‎MÜTERÂDİFLERİ

Authors : Havva TOK YILDIZ

Pages : 1348-1373

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Başta kutsal kitaplar olmak üzere bütün din ve mitlerde söz mefhumuna önemli bir ‎değer atfedilmiştir. Antik Yunan’dan günümüze değin söz, yazar ve şairlerin odak ‎noktası olmuş, retorik ve belâgat hakkında yüzlerce eser kaleme alınmıştır. İlk başlarda ‎kutsal kitapları anlamlandırabilmek adına geliştirilen bu sanatlar, sonrasında estetik ‎zevke hitap etmek adına şiirin konusu olmuştur. Yazar ve şairler eserlerinde ‎muhataplarını etkilemek, onları kendi anlam dünyasına çekebilmek için sözün fasîh ve ‎belîğ olmasına çaba göstermişler, eserlerinde sıklıkla söz hakkındaki poetikalarından ‎bahsetmişlerdir.‎ Bu çalışmada 18. yüzyıla damgasını vuran ve etkileri günümüze kadar süren Sebk-i ‎Hindî’nin en başarılı şairi Şeyh Gâlib’in Dîvânı’ndaki söz ve sözün müterâdifi olan ‎kavramlara değinilecek, onun söz hakkındaki poetikası incelenecektir. Bu çalışma ‎Gâlib Dîvânı’ndan seçilen 39 beyit ve bu beyitlerdeki söz ve sözün müteradifi olan; elfâz, ‎lafz/lafız, güftâr, güft-gû, kelâm, kavl, lâf, lisân, ‎makâl, nazm, nutk, nükte/ nükte-dân, ‎nükteverân, söz, suhan suhan-perdâz, ta’bîr, terâne ve ‎zebân gibi kavramlarla ‎sınırlandırılmıştır.‎
Keywords : Şeyh Gâlib, Dîvân, Sebk i Hindî, söz, şiir