ÇAĞDAŞ AZERBAYCAN ŞİİRİNDE BİR GAZEL USTASI: AĞAKERİM NÂFİZ ŞİRVÂNÎ

Authors : Parvana BAYRAM

Pages : 1484-1515

View : 19 | Download : 14

Publication Date : 2022-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Azerbaycan edebiyatında modern şiirin yanı sıra klasik şiir de varlığını devam ettirmektedir. Bakü ve çevresinde, Şamahı’da ve diğer bölgelerde divan şiiri geleneği önemli şairler tarafından yaşatılmaktadır. Mecmau’ş-Şu’ârâ, Gülüstan, Fövcü’l-Füsehâ edebî meclisleri 19. Yüzyılda kurulan ve Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla 20. yüzyılın sonlarına doğru yeniden faaliyete başlayan edebî meclislerdir. Fuzûlî, Sefâî, Kudsî, Vahid, Yusif, Eruz edebî meclisleri 20. yüzyıl sonlarında klasik şiiri yaşatmak için kurulan meclislerdendir. Bu edebî meclislere devam eden, burada yetişen onlarca şair, klasik edebiyatın yaşatılması için faaliyet göstermektedir. Bu şairlerin çoğu Fuzûlî edebî mektebine mensup olup daha çok gazel, kaside ve mesnevi yazmakta, klasik şiirin birçok şekil ve türünde eserler vermektedir. Divan şiirinin önemli temsilcilerinden ve Şirvan edebî mektebinin yaşayan temsilcilerinden biri de Ağakerim Nâfiz Şirvânî insert ignore into journalissuearticles values(d. 1948-);’dir. Şairin Azerbaycan Türkçesiyle, klasik tarzda yazdığı bütün şiirleri mürettep Divan halinde, Turan İbrahimov tarafından tertip edilip Önsöz ve geniş bir incelemeyle birlikte 2017 yılında Bakü’de yayımlanmıştır. Nâfiz, 20.yüzyıl Azerbaycan edebiyatının, kültür ve medeniyetinin yaşayan önemli isimlerindendir. O, sadece Azerbaycan klasik edebiyatını ve bu edebiyatın temsilcilerini değil, meşhur İran şairlerini; Anadolu ve Orta Asya şairlerinin eserlerini de çok iyi bilmektedir. Sadece klasik edebiyat sahasında değil klasik Şark müziği alanında da çağının önemli temsilcilerinden olan Nâfiz, Azerbaycan Muğam sanatında gür sesi ve besteleri ile faaliyetlerine devam etmektedir. O, yalnız Azerbaycan’da değil, Orta Asya ve Orta Doğu ülkelerinde, Fransa başta olmak üzere birçok Avrupa ülkesinde, Amerika Birleşik Devletleri’nde de beste ve yorumlarıyla tanınan bir sanatçıdır. Bu makalede, Ağakerim Nâfiz Şirvânî’nin hayat ve sanatından bahsedilecek; ayrıca şairin Bakü’de basılan Divanının şekil ve muhteva özellikleri incelenecektir.
Keywords : Şirvan şairleri, gazel, kaside, tahmis, nazire, makam, klasik müzik