KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE İNTİHAR OLGUSU VE ÂSÂF (MAHMUD CELÂLEDDİN PAŞA)’NIN İNTİHAR KASİDESİ

Authors : Abdulkadir ERKAL

Pages : 339-362

Doi:10.58659/estad.1292400

View : 73 | Download : 80

Publication Date : 2023-06-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünyadan vaz geçerek insanın kendi iradesi ile hayatına son vermesi olan intihar, dünyadaki hemen bütün toplumların içindeki trajik bir durumu yansıtması bakımından önem arzetmektedir. İntihar üzerine sadece bilim değil sanatın da kolları kendi algılarınca eserlerinde bir şekilde imge ya da tema olarak kullanmışlardır. Çalışmamızın ana merkezini oluşturan Klasik Türk şiirinde ise intihar konusunda ihtiyatla yaklaşılmıştır. Metinlerde doğrudan intiharı çağrıştıracak doğrudan ifadeler yerine daha ziyade aşk ekseni etrafında oluşturulan imgeler ışığında aşığın sevgiliye kendini feda etmesi şeklinde kurgulanmıştır. Divan şairleri, gerçek âşıklık iddiasında bulunurken, gerçek âşıklığın temel şartı olan ölüm konusunu da dile getirmişlerdir. Bu duygu ifade edilirken daha ziyade deyimlerden yararlanılmıştır. Klasik Türk şiirinde Tanzimat dönemine kadar ‘intihar’ sözcüğü kullanılmamış bunun yerine intiharla ilgili deyim ve tabirlere yer verilmiştir. Divan şiirinde intihar kelimesini ilk kullanan şair ise Yenişehirli Avni olmuştur. Çalışmamızda intihar eylemiyle ilgili olan bu deyimler tespit edilerek bu deyimler etrafında oluşturulan anlam dünyası belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmamızın ikinci aşamasını da Âsâf’ın intihar üzerine yazmış olduğu ve bu yönüyle tespitlerimize göre edebiyatımızda ilk ve tek olan kasidesi açıklanmaya çalışılmıştır.
Keywords : İntihar, Klasik Türk Şiiri, Âsaf, İntihar kasidesi