DÂSTÂN-I SÜHRÂB B. RÜSTEM’DEKİ DEYİM ÇEVİRİLERİNİN EŞDEĞERLİK BAKIMINDAN TAHLİLİ

Authors : Emrullah Yakut, Dincer Dinç

Pages : 643-666

Doi:10.58659/estad.1476694

View : 47 | Download : 56

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Abdî’nin Dâstân-ı Sührâb b. Rüstem tercümesinin tespit edilebilen en eski nüshası 1638 yılında istinsah edilmiştir. Bu eser; Şâhnâme’de yer alan Rüstem ile Sührâb’ın trajik öyküsünün manzum-mensur bir tercümesidir. Çeviri faaliyeti, farklı kültürel tecrübeler ve diller arasındaki yapısal farklılıklar sebebiyle kendi içinde zorluklar barındıran bir süreçtir. Her çevirmen bu zorlukları aşmak için birtakım yollara başvurmak durumundadır. Mecazî anlamlar ve kültürel unsurları ihtiva etmesi dolayısıyla deyim ve atasözü çevirileri; çeviri kararları ve stratejileri açısından zengin veriler sunan dil unsurlarıdır. Bu çalışmada Abdî tercümesindeki deyim içeren ifadeler, kaynak metindeki mukabilleriyle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmada söz konusu deyimler; Mona Baker’in deyim çevirileri için tespit ve teklif ettiği çeviri stratejilerine tahlil edilmiştir. Ayrıca günümüz ile 17. yüzyıldaki çeviri anlayışı arasındaki benzerlik ve farklılıkları görebilmek için incelemeye konu olan ifadelerin Necati Lugal tercümesindeki karşılıkları da ele alınmıştır.
Keywords : Şâhnâme, Sührâb, Abdî, çeviri, deyim, eşdeğerlik