DİVAN EDEBİYATI VE DİJİTAL KÜLTÜR İLİŞKİSİ: ŞEYH GALİP ÖRNEĞİ

Authors : Nilgün Türkmen, Rumeysa Nur Ertaş

Pages : 616-642

Doi:10.58659/estad.1492883

View : 85 | Download : 136

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :21 yüzyıl, insanlığın üç farklı kültür ortamını aynı anda deneyimlediği bir dönemdir. Bu çağda sözlü, yazılı ve elektronik kültür ortamları, sözlü ve yazılı edebi ürünlerin üretim, tüketim, yeniden üretim veya aktarım mekânları olarak kullanılmaktadır. Edebi ürünler ilk kez ister sözlü isterse yazılı olarak üretilsin dolaşıma veya yeniden üretime diğer kültür ortamlarında tabii tutulmaktadır. İlk üretim mekânı olarak yazılı kültür ortamlarını kullanan Türk edebiyatının önemli parçalarından biri olan divan edebiyatı da sözü edilen durumdan nasibini almaktadır. Bu çalışma divan edebiyatı-dijital kültür ilişkisini bu edebiyatın güçlü ve üne kavuşmuş isimlerinden Şeyh Galip özelinde incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada Instagram, Twitter/X ve Facebook uygulamalarında “Şeyh Galip\", doğrudan ismi ile ve ayrıca onun en meşhur şiirlerini ihtiva eden eserlerinden \"Divan\" ve \"Hüsn ü Aşk” isimleriyle taramalar yapılmış ve şairin dijital kültürdeki görünürlüğü ortaya konulmuştur. Taramalardan elde edilen veriler arasında Şeyh Galip\'in Hüsn ü Aşk ve Divan\'ı başta olmak üzere çeşitli eserlerinden alınarak onun adıyla paylaşılan beyit(ler) dikkat çekmektedir. Ayrıca halk hafızasında önemli bir yer edindiğinden olsa gerek dijital kültürde onun İstanbullu olduğu da vurgulanan bilgilerdendir. Elde edilen veriler, şairin hayatı, sanatı ve eserleri bağlamında tasnif ve tahlil edilmektedir. Böylece bir yandan Şeyh Galip’in toplumun kültürel belleğindeki yeri tespit edilmeye çalışılırken diğer yandan ise dijital kültürdeki görüntüsünün onu ne oranda yansıttığı irdelenmektedir. Ulaşılan bulgular ışığında Şeyh Galip’le ilgili en fazla veri Facebook’ta, en azı ise Twitter/X’tedir. Bu durumun varlığındaki etmenler, uygulamaların kullanım gayeleri dikkate alınarak değerlendirilmektedir. Ayrıca çalışma sonunda genelde divan edebiyatının özelde ise Şeyh Galip’in yeni nesillere tanıtımı ve aktarımı konusunda neler yapılması gerektiği ile ilgili görüş ve önerilere yer verilmektedir.
Keywords : Divan edebiyatı, Şeyh Galip, Dijital kültür, halkbilimi