ESʻAD-I ERBİLÎ VE HZ. FÂTIMA MEVLİDİ (FARSÇA-TÜRKÇE) [İNCELEME-METİN]

Authors : İdris Kadıoğlu

Pages : 438-460

Doi:10.58659/estad.1467384

View : 69 | Download : 79

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Şeyh Muhammed Esʻad (ö. 1931), son dönem klasik Türk edebiyatının önemli âlim şairlerinden biridir. Dört dilde (Türkçe, Farsça, Arapça, Kürtçe) yazılmış şiirlerinden oluşan mürettep bir Divan’ı vardır. Divan’ın mukaddimesi, şairin edebî kişiliğine dair önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Nakşibendî-Hâlidî şeyhi olan Muhammed Esʻad’ın ibadet ve ahlâka dair 1001 hadisin metni ve tercümesinden oluşan Kenzü’l-İrfân adlı eseri, onun ilmî şahsiyetini yansıtmaktadır. Risale ve mektuplarını edebî bir dil ve üslupla kaleme alan şair, bir risalesinde kendi kısa hayat hikâyesine de yer vermiştir. Türk edebiyatında türünün nadir örneklerinden biri olan Hz. Fâtıma Mevlidi (Farsça-Türkçe), Muhammed Esʻad’ın hem matbu Divan’ında yer almış hem de ayrı olarak basılmıştır. Bundan önce yapılan iki bilimsel çalışmada Mevlid’in matbu Divan’da yer alan Türkçe kısmı incelemesiyle birlikte yayımlanmıştır. Bu çalışmanın amacı, son devrin önemli âlim ve şairlerinden biri olan Şeyh Muhammed Esʻad’ı daha yakından tanımak ve Hz. Fâtıma Mevlidi adlı eserinin Farsça-Türkçe metnini birlikte neşretmektir. Çalışma, giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Çalışmanın giriş bölümünde Erbilli Esʻad’ın hayatı, edebî kişiliği ve eserleri üzerinde durulmuştur. Birinci bölümde adı geçen Mevlid incelenmiş, ikinci bölümde eserin metnine yer verilmiştir. Tartışma ve sonuç bölümünden sonra kısaltmalar ve kaynakça yazılmış, ekler bölümüne Mevlid’in matbu nüshasından iki sayfanın fotoğrafı eklenerek çalışma tamamlanmıştır.
Keywords : Esad, Erbil, Fatıma, Mevlid, Türkçe, Farsça