TÜRK İSLAM EDEBİYATINDA TASAVVUFÎ İMGELER BAĞLAMINDA SEZAİ KARAKOÇ ŞİİRLERİ

Authors : Aslınur Özcan Kocabey

Pages : 125-151

Doi:10.58659/estad.1615099

View : 75 | Download : 58

Publication Date : 2025-03-30

Article Type : Research Paper

Abstract :İmge, dilin standart kullanımlarının dışında, çağrışım yoluyla farklı anlam pencereleri aralayan ve anlam katmanları oluşturan dilsel bir yapıdır. İmgesel kullanımlar, kelimelerin anlam sınırlarını zorlaması ve anlatıma yeni imkanlar tanıması açısından dile zenginlik katmasının yanı sıra bir şairin üslup özelliği ile hayal dünyası, zihin yapısı ve düşünce sistemini ortaya koyması açısından da önemlidir. Modern Türk edebiyatında özellikle İkinci Yeni ile birlikte şiir dili üzerine yapılan tartışmalarda imge meselesi öne çıkar. Bu dönemde şiirini kurmaya başlayan Sezai Karakoç da hem teorik tartışma boyutuyla hem de yarattığı şiiri ile bu meseleye kafa yorar. Şiirde imge kullanımını savunan ve ilk şiirleri itibariyle İkinci Yeni’ye daha yakın bir şiir üslubu benimseyen Karakoç, imgeye yüklediği araçsallık açısından kendi poetik tavrını da belirlemiş olur. Sezai Karakoç, imgeci bir şiir oluşturmasına rağmen anlam meselesini hiçbir zaman göz ardı etmemiştir. Karakoç, düşünür ve siyasi bir aktör olarak İslam medeniyetinin yeniden ayağa kalkmasını savunduğu diriliş düşüncesini, şiirlerinde poetik imkanlarının el verdiği ölçüde ele alır. Özellikle uzun şiirlerinde, kullandığı imgelerle gelenek arasında bir bağ kurmaya çalışır. Şiirde özellikle Türk İslam edebiyatının inceleme alanına giren tasavvufî şiirlerde imge önem arz etmektedir. Bu çalışmada Karakoç’un şiirlerinde tasavvufla ilgili imgelerin kapladığı yer tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında Karakoç’un Gün Doğmadan adlı eserinde yer alan toplu şiirleri esas alınmış ve bu şiirler tasavvufî imgeler açısından incelenmiştir. Çalışmada özellikle Karakoç’un hayal dünyasını ve düşüncelerini ortaya koyan belirli imgeler üzerinde durulmuştur. Bu çalışmada Sezai Karakoç’un, şiiri özelinde tasavvufla ilgisini ve şiirlerinde tasavvufu estetik bir unsur olarak imge düzeyinde nasıl kullandığını tespit etmek amaçlanmıştır.
Keywords : şiir, imge, imgeleştirme, tasavvuf, Sezai Karakoç