Kur’an’da ‘Câhiliyeti’l-Ûlâ’ İfadesi

Authors : İshak DOĞAN

Pages : 257-281

Doi:10.51702/esoguifd.839047

View : 18 | Download : 20

Publication Date : 2021-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İlk olarak Kur’an’ın kullandığı ve Kur’an’da dört yerde olumsuz olarak geçen ‘cahiliye’ kelimesi, şirk, zulüm ve fitnelerin hâkim olduğu, Hz. Peygamber’in risaletinden önceki döneme işaret eder. Kur’an’da bu döneme ait sadece dört husus ‘cahiliye’ sıfatı ile zikredilmiştir ki, onlar da cahiliye zannı, cahiliye taassubu, cahiliye devrinin hükmü ve ilk cahiliye dönemindeki teberrucdür (kadınların açılıp saçılmasıdır). Ancak bu hususlardan ‘cahiliyeti’l-ûlâ’ ifadesi zihinlerde birtakım sorulara neden olmuştur: ‘İlk’ ya da ‘önceki cahiliye’ ifadesi ile kastedilen nedir ve tarihin hangi dönemine işaret eder? ‘Cahiliyeti’l-ûlâ’ ile kastedilen ‘ilk cahiliye’ ise, ikinci ya da üçüncü cahiliye var mıdır? Hz. Peygamber’in risaletinden önceki cahiliyeden başka cahiliye dönemleri var mıdır, risaletten sonra da olacak mıdır? Bu çalışmada müfessirlerin bu ifade hakkındaki açıklamaları zikredildikten sonra özellikle hadislere dayanılarak bu ifadenin muğlak anlamı netleştirilmeye çalışılmış, ifadenin ‘teberrüc’ kelimesi ile birlikte kullanılmasının muhtemel nedenlerine işaret edilmiştir. Sonuç olarak ‘cahiliyeti’l-ûlâ’ ifadesinin, sahabenin zihninde görüp şahit oldukları Mekke dönemi cahiliyesine delâlet ettiği sonucuna varılmıştır.
Keywords : tefsir, cahiliye, teberrüc, asabiyet, zan