Memî Cân Saruhânî’nin (ö.1008/ 1599-1600) Lübbü’l-Usûl Fî Ma’rifeti’t-Tarîki’l-Vüsûl Adlı Eserinde Şerîat-Tarîkat-Hakîkat Kavramları

Authors : Sevim ARSLAN

Pages : 68-92

Doi:10.51702/esoguifd.939864

View : 15 | Download : 22

Publication Date : 2021-09-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Lübbü’l-Usûl fî Mâ‘rifeti’t-Tarîki’l-Vüsûl, Şeyh Hasan Hüsameddin Uşşâkî’nin halifelerinden Şeyh Memî Cân Saruhânî’ye (ö.1008/1599-1600) ait Türkçe tasavvufî bir eserdir. Eserin girizgâhında Peygamber Muhammed (sav)’ın sülûk-i mi’râc ederken kendi hakîkatine yaptığı yolculuktan bahsedilmektedir. Daha sonra başta sahâbe olmak üzere insanların sülûk-i mi’râclarına değinilmektedir. Kitabın ilerleyen aşamalarında “Hakîkat-ı Muhammediyye”, zikir, tevhid gibi tasavvuf kavramlarına yer verilirken son bölümünde şerîat, tarîkat ve hakîkat kavramları teferruatlı bir şekilde ele alınmaktadır. Tasavvufta sıklıkla kullanılan “nihâyeti bidâyetinde dürülüdür” ifadesi, bu eserde tam olarak karşılığını bulmuştur. Zira bu üç kavram, eserin başlangıcında mücmel olarak bahsedilen hakîkate doğru yolculukta nasıl bir yol izleneceğini ayrıntılı biçimde gösterir. Başka bir deyişle şerîat-tarîkat-hakîkat kavramlarının ifade ettiği mana katmanları idrak edilip yaşantıya geçirildiğinde sâlikin sülûk-i mi’râcının ancak o zaman gerçekleşebileceği ifade edilir. Bu çalışmamızın amacı, Osmanlı dönemine ait mezkûr yazma eserde yer alan bu üç kavrama dair müellifin görüşlerini değerlendirerek gün yüzüne çıkarmaktır.
Keywords : Tasavvuf, Şerîat, Tarîkat, Hakîkat, Velâyet, Memî Cân, Memî Cân, Memî Cân, Memî Cân