Vâkıdî’nin Meğâzî’sinde Bedir Gazvesi’yle İlişkilendirdiği Mekkî Âyetlerin Tespit ve Değerlendirmesi

Authors : Mustafa SOYCAN

Pages : 472-497

Doi:10.51702/esoguifd.1050529

View : 19 | Download : 9

Publication Date : 2022-03-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Vâkıdî, Kitâbü’l-Meğâzî isimli eserinde Hz. Peygamber’in gazvelerine detaylı bir şekilde ele almıştır. Gazveleri anlatırken konu hakkında birçok tefsir rivayetine de yer vermiştir. Ancak olayları anlatırken konu bütünlüğünü sağlamak için rivayetlerin senetlerini birleştirdiğinden bu rivayetlerin senetlerini tam olarak tespit etmek mümkün değildir. Ebette onun nakletmiş olduğu tefsir rivayetlerinin birçoğunun konuyla ilişkisini tespit etmek mümkünken Bedir Gazvesi hakkında nazil olduğunu belirttiği Mekkî on üç âyet için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Manaya delaleti açık olmayan, çok anlamlı kelime veya kelime gruplarından oluşan bu âyetlerle ilgili Vâkıdî’nin verdiği bilgiler; tefsir kaynaklarından Mukâtil b. Süleyman, Taberî, Zemahşerî ve Elmalılı Hamdi Yazır; siyer kaynaklarından İbn Hişâm ve İbn Sa’d, hadis kaynaklarından Buhârî ve Müslim’in eserlerindeki bilgilerle karşılaştırılmıştır. Vâkıdî’nin konuyla ilgili verdiği bilgilerin biri hariç diğerleri karşılaştırmaya esas aldığımız kaynaklarda yer almaktadır. Bu da Vâkıdî’nin Meğâzî’sinde yer verdiği tefsir bilgilerinin kendi kişisel yorumları olmadığını ve farklı kaynaklardan derlediğini göstermektedir. Vâkıdî ile farklı mezhep ve fikirlere sahip müfessir, siyer ve hadis müelliflerinin konu hakkında farklı bilgilere yer verseler de bu bilgiler, birbirinin karşıtı değil birbirini tamamlar mahiyettedir.
Keywords : VâkıdÎ, Meğazî, Siyer, Tefsir, Bedir Savaşı