1178/1764-1765 Yılına Ait Ceyb-i Hümâyûn ve Harc-ı Hassa Defterlerine Göre Şehzade Selim/III. Selim İçin Hazırlanan Giysilerle Bazı Eşyalar

Authors : Meral Bayrak, Ayşe Bayram

Pages : 198-156

Doi:10.47437/esogutd.1361719

View : 379 | Download : 274

Publication Date : 2023-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Enderun Hazinesi\'nin bir alt birimi olan Ceyb-i Hümâyûn Hazinesi padişahın özel hazinesidir. Padişaha ait gelirlerin toplandığı ve yine padişah tarafından yapılan harcamaların karşılandığı bu hazinenin gelirleriyle giderleri her aya mahsus olmak üzere defterlere kaydedilmiştir. Ceyb-i Hümâyûn ve Harc-ı Hassa Defterleri denilen bu defterlerden III. Mustafa dönemine ait olan 1178/1764-1765 yılı kayıtları tarafımızdan hazırlanan makale için kaynak olmuştur. III. Mustafa\'nın tahtta bulunduğu yedi ve sekizinci yıla tekabül eden bu defterler oldukça kıymetli olup içinde saraydaki gündelik hayata dair çeşitli bilgileri barındırmaktadır. Bu veriler arasında 1178 yılının başında yani 1 Temmuz 1764 tarihinde iki buçuk yaşında olan III. Selim için yıl boyunca hazırlanan giysilerle bazı eşyalar ve bunlar için yapılan harcamalar dikkat çektiğinden üzerinde çalışmasının uygun olacağı düşünülmüş ve makaleye konu edilmiştir. Böylece yaklaşık olarak kırk yıl aradan sonra hanedanın dünyaya gelen tek erkek çocuğu olan dolayısıyla beklenen ve önemsenen Şehzade Selim\'e henüz bebeklikten çıktığı dönemde hazırlananlar tespit edilerek anlatılmaya çalışılmıştır. Çoğu giyecek olan bu eşyaların bütün özellikleri hakkında bilgi verilmiş, erken çocukluk dönemindeki bir şehzadenin giyimine ve eşyalarına gösterilen özen aktarılmaya gayret edilmiştir. Bu şekilde bahsedilen yıl içerisinde şehzade için hazırlanan giysilerin türlerinin, sayılarının, kullanılan kumaşlarla kürklerin çeşitlerinin, aralarında değerli taşların da bulunduğu süsleme unsurlarının ve diğer eşyalarıyla ilgili ayrıntıların bilinmesi hedeflenmiştir. Osmanlı padişahları arasında reformlarıyla anılacak olan III. Selim\'in ilk çocukluğuna ait kıyafetleriyle eşyalarının ilgi uyandıracağı düşünülmüştür.
Keywords : Şehzade Selim, III Selim, Ceyb i Hümâyûn ve Harc ı Hassa Defterleri, III Mustafa