Adana’nın Düşman İşgalinden Kurtuluşu ve Kurtuluş Bayramı Kutlamalarının Basına Yansımaları (1922-1938)

Authors : Cengiz ŞAVKILI

Pages : 350-364

Doi:10.32709/akusosbil.915725

View : 25 | Download : 15

Publication Date : 2022-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :İngilizler, 30 Ekim 1918’de imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşması gereğince Maraş, Adana, Antep ve Urfa bölgelerini işgal etmişlerdi. İngiltere ile Fransa arasında 15 Eylül 1919’da imzalanan Suriye Antlaşmasıyla ise bu bölgelerin işgal hakkı Fransa’ya devredilmiştir. İstanbul’da kurulmuş olan Kilikyalılar Cemiyeti her ne kadar Fransız işgallerinin haksızlığını beyan edip halkı direnişe çağırsa da, halkı asıl harekete geçirecek olan güç Sivas Kongresi olmuştur. Yine Pozantı Kongresi de başta Adana olmak üzere güney bölgelerinin kurtuluş mücadelesinde önemli görevler üstlenmiştir. Adana’nın savunması sırasında gerek Adana halkının, gerek Kuva-yı Milliye kuvvetlerinin gayretleri olumlu sonuçlar vermiştir. Fransızlar, Türkiye ile 20 Ekim 1921’de imzaladıkları Ankara Anlaşması gereğince askerlerini 5 Ocak 1922’de Adana’dan tahliye etmişlerdi. Dolayısıyla Fransızların Adana’yı tamamen boşalttıkları 5 Ocak günü her yıl Adana’nın kurtuluş günü olarak kutlanmıştır. Her yıl bir öncekinden daha ihtişamlı olmasına gayret edilen kutlamalar, İstanbul ve Ankara Halkevlerinde de yapılmıştır. Kutlamalar Adana’da görsel bir şölen oluşturmuş, ayrıca kutlamalar sayesinde şehre yapılan yatırım ve harcamalar şehrin modernleşmesine de katkı sağlamıştır. Adana’nın kurtuluşu bayramı kutlamalarını ele alan bu makale, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi belgeleri, Görüşler dergisi, Adana’nın yerel gazeteleri olan Türk Sözü, Yeni Adana, Seyhan gazeteleri ile Ulus, Akşam, Vakit, Tanin ve Son Posta gibi ulusal gazetelerin ulaşılabilen sayılarından yararlanılarak yazılmıştır. 
Keywords : Adana, 5 Ocak, kutlama, Adana Basını, Fransız İşgali