Anlamın Epistemolojik Ön Koşulu Olarak Bağlam

Authors : Fatih İBİŞ

Pages : 714-722

Doi:10.32709/akusosbil.1060483

View : 61 | Download : 66

Publication Date : 2023-06-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Hiçbir metin insanı çevreleyen imkan ve koşullardan bağımsız olarak düşünülemez. Kaleme alınan her metnin temelinde bulunan insan tecrübesi metinleri var eden insanî bağlamları açığa vurur. Dolayısıyla metinlerin anlaşılması belli bağlamlarla mukayyettir. Bir metnin anlamı öncelikle onu vücuda getiren bağlamları anlamaktan geçer. Bu bağlamları metin ve özne bağlamı şeklinde belirlemek ve özetlemek mümkündür. Metin bağlamında metinde kullanılan dil, metnin sahip olduğu iç tutarlılık ve metnin oluşumuna etki eden tematik ve terminolojik bağlamlar karşımıza çıkmaktadır. Kısaca metin bağlamı metnin kurucu unsurlarını teşkil etmektedir. Özne bağlamında ise metni kuran öznenin tarihsel koşulları, devraldığı antropolojik miras ve yazarın elinden çıktıktan sonra metni okuyan okurun psikolojik, sosyolojik, ekonomik vs. durumu gibi faktörlerin öne çıktığını görüyoruz. Özne bağlamı da öznenin kurucu unsurları olarak değerlendirilebilir. Bir metni var eden anlam zemini genel olarak bu iki bağlam arasındaki diyalektikte kendini açığa vurur. Son tahlilde meseleyi şöyle özetlemek mümkündür: Metin insert ignore into journalissuearticles values(text);, bağlamla insert ignore into journalissuearticles values(context); mukayyettir. Metinlerin zamandan, mekandan, insandan, yaşamdan kopuk bağlamsız bir ortamda yazılmışçasına okunması neticede sağlıklı bir anlama ediminin gerçekleşmesini olanaklı olmaktan çıkarır. Metnin kendi içinde anlamlı olduğu ve bağlamdan habersiz biçimde okuyan bir okur için de anlam taşıdığı muhakkaktır. Metin müstakil olarak anlamlıdır. Bağlam ise bu metni daha anlamlı hale getiren en önemli anlam aracıdır. Metin anlamlıdır; bağlamla metin daha anlamlıdır da denilebilir. Çalışma işbu kaydın felsefî açıdan analizini, metinleri anlarken bağlamın işlevselliğini ortaya koymayı amaçlamaktadır.
Keywords : Anlamak, anlam, bağlam, metin, epistemoloji