Afyonkarahisar Kadınana Suyu Vakıfları

Authors : Mustafa Karazeybek

Pages : 2016-2038

Doi:10.32709/akusosbil.1255970

View : 46 | Download : 50

Publication Date : 2024-12-17

Article Type : Research Paper

Abstract :Afyonkarahisar Kadınana suyunun ana kaynağı, Afyonkarahisar şehir merkezine yakın Kışlacık Köyü yakınlarında dağdan çıkmaktadır. Bu su taştan yapılmış bir kanal ile şehre gelmektedir. Su kanalının ilk defa ne zaman ve kimin tarafından yaptırıldığına dair muhtelif rivayetler vardır. Ancak yaptığımız çalışmalar sonucunda kanalın yapımına Kanuni Sultan Süleyman\\\'ın sadrazamlarından Semiz Ali Paşa tarafından 1560\\\'lı yıllarda başlatıldığı ortaya çıkmıştır. Su kanalının bakım ve onarım masraflarını karşılamak üzere vakıflar oluşturulmuştur. Kanalın yapılmasından sonra oluşturulan ilk vakıf Gülşirin Hatun Vakfı\\\'dır. Gülşirin Hatun, Afyonkarahisar şehir merkezinde Otpazarı mevkiinde on iki dükkan yaptırarak vakfetmiştir. Söz konusu vakıf 1575 tarihinden önce kurulmuştur. Hark-ı Kebîr olarak isimlendirilen kanalın bakım ve onarımı için oluşturulan en önemli vakıf ise Hark-ı Kebîr Vakfı\\\'dır. Bu vakıf güçlü bir nakit para vakfı olarak 1575\\\'ten sonraki bir tarihte Kadınan olarak anılan kişi tarafından kurulmuştur. Bu vakıf aynı zamanda Afyonkarahisar şehri ve çevresindeki köylerde yaşayan kişilerin nakit para ihtiyacını karşılayan önemli bir finans kurumudur. Hark-ı Kebîr Vakfı zamanla çeşitli kişiler tarafından miraslarından para tahsis edilerek güçlendirilmiştir. Bu makalenin amacı, yüzyıllarca Afyonkarahisar Şehri\\\'nin önemli bir su kaynağı olarak hizmet veren, aynı zamanda şehrin ilk şebeke suyu özelliği taşıyan suyun uzun zaman hizmet vermesini sağlayan vakıflarını ortaya koymaktır. Aynı zamanda, bu vakıflar üzerinden Osmanlılar döneminde nakit para vakıflarının işleyişi ve finans kaynağı olarak şehir hayatındaki rolünün anlaşılmasına katkıda bulunmaktır.
Keywords : Vakıf, Kadınana Suyu, Afyonkarahisar, Hark-ı Kebir